Türkiye Jeoloji Bülteni

Yeraltı Enerji Kaynaklarımızın Tesbitinde Jeofizik Çalışmalar ve Bu Çalışmaların Memleket Kalkınmasında Daha Etkili ve Verimli Hale Getirilmesi

Abstract: "Yeraltı enerji kaynaklarımızın tespitinde jeofizik çalışmalarımızve bu çalışmalarımızın memleket kalkınmasında daha etkili ve verimli hale getirilmesi" adlı tebliğde yeraltı enerji kaynaklarımızdan, petrol, tabiî gaz ve jeotermal yatakların jeofizik değerlendirilmeleri ele alınmıştır.Sondajlı aramalardan önce muhtemel sahalara ait jeofizik-jeolojik modelinortaya konması gerektiği üzerinde durulmuştur.Memleketimizin gerek petrol, gerek tabiî gaz ve gerekse jeotermal yataklarının muhtemelen geniş sahaları kapladıkları işaret edildikten sonra, bunların biran önce jeofizik araştırmalarının yapılıp jeofizik-jeolojik modellerinin meydanagetirilmesi lüzumu belirtilerek bu enerji kaynaklarının en seri şekilde memlekethizmetine sunulabileceği ifade edilmiştir.Halen memleketimizdeki bütün jeotermal ve kapalı bölgelerdeki petrol vetabiî gaz yataklarının tespiti bir devlet müessesesi tarafından yapılmaktadır.Müessesenin jeofizik yönden bu aramaları ilmin ve tekniğin bütün icaplarınıkullanarak yaptığını, yapılan araştırmalara ve saha çalışmalarına istinaden gösterilmiştir.Petrol ve tabiî gaz araştırmalarının gizliliği dolayısiyle bu konulara mecburen az yer verilmiş, jeofizik değerlendirmeler yönünden hepsini kaplayabildiği,araştırmalar ve aramaların açıklanmasında bir sakınca olmadığı için jeotermalyataklar üzerinde geniş mukayeseler yapılmış, araştırmalar ve aramalardan bahsedilmiş ve günün konusu haline gelmiş olan jeotermal enerji akiferleri üzerindebilhassa durulmuştur.Sarayköy - Denizli bölgesinde, adı geçen devlet müessesesi tarafından, Türkjeolog ve jeofizikçilerinin üç yıl sürekli olarak yapmış oldukları araştırmalar sonunda bir jeotermal akifer keşfedilmiştir. Aynı müsbet zihniyetin sonucu olarakbu müessesenin 25 yıl önce Raman petrol sahasını keşfettiği anlatılmıştır. Yeraltı enerji kaynaklarının değerlendirilmesinde aramalara paralel, araştırılmaların da yapılmasının şart olduğuna değinilerek, jeotermal akiferlerin jeofizik modellerinin ortaya konmasında önemi olan bir araştırmadan bahsedilmişve bu, ehemmiyetine binaen detaylı olarak yayınlanmıştır.Bu araştırmaya göre, akifere dolan meteorik ve juvenil suların akiferde ortakbir yüzey meydana getirecekleri gösterilmiş, bunun yerinin ve şeklinin ne olacağı, suyun sınır hızının sızıntı yüzeyine doğru artacağı teorik olarak gösterilmiştir. Bunlar lâboratuvar tecrübeleri ile de doğrulanmıştır.Sonuç olarak, petrol, tabiî gaz ve jeotermal enerji yataklarının memlekethizmetine bir an önce verilmesi için;

1- Jeofizik ekipmanın çoğaltılması,

2 - Veya dışardan ekipman kiralanması, gerektiği üzerinde durulmuş, ancak konunun hassasiyeti ve döviz harcamalarına mâni olmak bakımından bizzatve en iyi şekilde yapabildiğimiz gerekçesiyle jeofizik malzemenin dışardan getirilmesi üzerinde durulmuştur. Bir adım daha atarak yedek elektronik malzemeithal edilmek suretiyle memleketimizde bazı jeofizik cihazların yapımına gidilebileceği ve böyle bir sanayiin nüvesinin de halen atılmış olduğu iddia edilmiştir.