Türkiye Jeoloji Bülteni

Clay Mineralogy of the Lower Tertiary Sequence in the Acıgöl-Isparta Region (SW Turkey): Origin and Provenance

Öz: Çalışma alanı, Türkiye`nin güneybatısında Acıgöl - Isparta arasında yer almaktadır. İnceleme alanınıntemel kayaçlarını Triyas-Jura yaşlı beyaz renkli kristalize kireçtaşları ve Kretase yaşlı tabakalı kireçtaşlarıoluştururken, temelin üzerine Alt Tersiyer yaşlı türbiditik kumtaşları marn ve kiltaşı yer almıştır. Bu Tersiyerserilerinin üzerinde Miyosen yaşlı konglomera, kumlu marn ve kiltaşı ile Pliyosen yaşlı marn, konglomera vetürlerden oluşan göl çökelleri yer almaktadır. En üstde ise Geç Pliyosen-Kuvaterner yaşlı karasal kırmızı serilerbulunur.Üst Kretase-Tersiyer yaşlı kayaçlardan ölçülü stratigrafık kesitler boyunca örneklemeler yapılmıştır.Derlenen numunelerin tüm kayaç ve kil fraksiyonunun mineralojisinin belirlenmesi yanında kimyasal analizler deyapılarak bölgedeki kil minerallerinin kökenini tespit etmek ve kaynak bölgeyi saptamak bu çalışmanın amacıdır.Tüm kayaç analizlerinde kalsit, kil, kuvars, feldispat ve dolomit mineralleri belirlenirken kil fraksiyonundasımektit ana kil minerali, illit minerali ise ikinci derecede önemli mineraldir. Gölün doğu kısmında Paleosen-ErkenEosen yaşlı birimler ile, Orta, ve Geç Eosen yaşlı birimlerde simektit hakim mineral olarak saptanırken, illit veklorit ikinci derecede önemli minerallerdir. Az miktarda kaolinit ve talk da bulunan diğer minerallerdendir. Gölünbatı kısmında ise, Paleosen-Eosen-Miyosen serilerde illit hakim mineral olarak görülmektedir. Pliyosen birimlerdesımektit minerali hakimdir. Kil fraksiyonun kimyasal analiz sonuçlarına göre, kırıntılı birimlere bağlı örneklere aitkil fraksiyonu A203 bakımından, kimyasal çökelim birimlerindeki kil fraksiyonları ise MgO bakımındanzengindir. Ayrıca bazı örneklerde serpantin mineralinin de bulunması depolanma havzasının iki farklı kaynakdanbeslendiğini göstermektedir. Çalışma alanı içinde illit ve kloritler çevredeki metamorfik kayaçlardan taşınandetritik minerallerdir, serpantin minerallerinin, ultrabazik kayaçlardan kaynaklandığı, kil fraksiyonunda kırıntılıbirimlere bağlı simektitlerin ise farklı kaynaklardan türeyen detritik malzemenin transformasyonu ile oluştuğudüşünülmektedir.