Türkiye Jeoloji Bülteni

Öz: Bu çalışmada, yapılması planlanan Çanakkale Boğaz Köprüsü`nün ayaklarının yer alacağı Kilitbahir civarında gerçekleştirilmiş Çanakkale Formasyonu`nu kesen bir dizi sondajdan en derin üçüne ait ostrakod faunasının tanımlaması yapılmıştır. Genel olarak kumtaşı, kiltaşı ve marn çökellerinden derlenmiş toplam 111 adet örnek paleontolojik olarakincelenmiştir. Sistematik inceleme ve tanımlamalar sonucu 8 familyaya ait 10 cins ve 2`si yeni (Cyprideis dardanellesensis n. sp.,Heterocypris kilitbahirensis n. sp.), toplam 27 ostrakod taksonu ayırtlanmıştır. İnceleme alanında orta-geç Pannoniyen yaşlarını veren bu ostrakod topluluğu spor-polen, gastropod ve chara fosilleriyle de deneştirilerek desteklenmiştir. Saptanan ostrakod topluluğu geçiş (sığ deniz, lagün) ortamını göstermektedir. Ostrakod türlerindeki baskınlık ve litolojik dağılımlar da göz önüne alındığında, ortamda genel olarak acısu (lagüner) zaman zaman da tatlısu ile denizel etkinin olduğu söylenebilir. Bu çalışmada saptanan ostrakod türlerin hemen hemen tamamı Paratetis biyoprovensineait olduğundan, kronostratigrafik adlamada Paratetis katları kullanılmıştır. 

Öz: Güncel ve eski denizel ortamlarda karbonat üreticileri arasında yer alan organizmaların kavkılarında biyojeokimyasal tarihçeyi saklamaları, bu canlıların son yıllarda ülkemizde de ayrıntılı biçimde incelenmelerine yol açmıştır. Bu çalışmada güncel bazı foraminifer katkılarının mineralojik ve jeokimyasal özellikleri belirlenerek; ortamsal koşullar ve güncel jeolojik anomaliler arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. İskenderun Körfezi`nden derlenen iki tortul örneğindeki foraminifer kavkıları tüm kayaç (XRD ve AAS) ve mikroprob düzeyinde incelenerek kavkılarda renklenmelere neden olan elementler yarı-nicel / nicel olarak saptanmıştır. Bu örneklerde güncel foraminiferlerden11 cins ve 17 tür gözlenmiştir. İncelenen foraminifer kavkılarında yeşil, siyah, pembe, gri ve sarı renkli kesimler gözlenmiştir. Örnek No 36`daki foraminifer kavkıları başlıca aragonit ve Mg-kalsit, daha az miktarda anhidrit, dolomit ve kuvars içermektedir. Örnek No 125 ise kalsit, Mg-kalsit, aragonit ve eser miktarda dolomit, kuvars ve sideritten oluşmuştur. Foraminifer kavkılarının element konsantrasyonları geniş bir aralıkta değişim göstermekle birlikte, Cu, Zn ve Pb`da zenginleşmeler saptanmıştır. Körfezdeki aktif faylardan çıkan sıcak suların taşıdığı iyonların deniz suyunda zenginleşmeleri ve sonuçta bunların kavkılarda anormal kirlenmeye neden oldukları ileri sürülebilir. Bunlar, canlıların fiziksel ve kimyasal işlevleri sırasında ikincil olarak zenginleştirilmiş olmaları beklenmelidir. Kavkılardaki Mg/Ca oranı 11.63-219.23 arasında değişmektedir. Bentik foraminifer kavkılarındaki kalsitlerin Mg/Ca oranı ile deniz tabanı suyu sıcaklığı arasında bir ilişki kurularak 21-51 °C arasında değişen sıcaklıklar bulunmuştur. Deniz tabanı suyu sıcaklığındaki anomali ve bazı element konsantrasyonlarındaki zenginleşmeler güncel kırık hatlarına bağlı hidrotermal kaynakları işaret edebilir. 

Öz: Bu çalışmanın amacı, Batı Karadeniz Bölgesi`nde doğal afetler açısından büyük önem taşıyan potansiyel taşkın alanlarının belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda, potansiyel taşkın alanlarının belirlenmesinde kullanılabilecek parametreler, Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) tekniği kullanılarak değerlendirilmiştir. Bölgenin yağış klimatolojisi, Sayısal Arazi Modeli (SAM), arazi kullanımı ve drenaj ağı etkisi girdi parametreleri olarak ele alınmıştır. Taşkından etkilenme tehlikesi bulunan muhtemel alanlar, 50 yıllık bir periyod için belirlenmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, incelenen alanın kuzeybatı kesimleri taşkın potansiyeli açısından diğer kesimlere göre daha duyarlı olarak bulunmuştur. 

Öz: Menderes masifi, genişleme tektoniği rejimi etkilerini yaygınca taşır. Bu bakımdan masif, metamorfık çekirdek kompleks oluşumuna iyi bir örnektir. Masifin kuzey kesiminde Simav sıyrılma fayı litoloji, metamorfızma vedeformasyon özellikleri birbirinden farklı tavan ve taban blok birimlerini ayırır. Sıyrılma fayının taban blok kayalarını orta-yüksek dereceli metamorfitler, pegmatoyidler ve granitoyid intrüzyonları oluşturur. Tavan blokta ise şist-mermer topluluğu ve ofiyolitli melanj kaya türleri bulunur. Tüm bu birimler havza kenarları faylanmalar ile sınırlı, Neojen Kuvaterner yaşlı volkano-sedimenter kayalar tarafından örtülür. Simav makaslama zonu sıyrılma fayının taban bloğundaki deforme alanları temsil etmekte olup, iki farklı deformasyon evresi sunar. Bunlar sünümlü (milonitik) ve gevrek (kataklastik) deformasyonlardır. Deformasyonun sünümlü evresinde taban blok kayaları, değişen ölçülerde milonitleşme gösterir; Milonitleşme, protomilonit-milonit-ultramilonit ve blastomilonit aralığında gelişmiştir. Burada sünümlü deforme olmuş kayaların en belirgin özelliği milonitikfoliyasyon ve lineasyon göstermeleridir. Milonitik foliyasyon metamorfık kayalarda ilksel foliyasyona düşük açılarda oblik ya da paralel gelişmiştir. Foliyasyon düzlemlerini biyotit, muskovit ile yassılaşmış kuvars mineralleri oluşturur. Feldispat, az oranda disten ve turmalin mineralleri de foliyasyon düzlemi boyunca dizilmiştir. Zonun diğer önemli elemanı olan lineasyonu ise uzamış kuvars, feldispat, disten, hornblend ile mika mineralleri oluşturur. Asimetrik porfıroklast, mika balığı, oblik rekristalizasyon, S-C, S-C dokusu, ötelenmiş taneler ve V-çek-ayır gibi mikro ve/veya mezodokular, milonitlerde tespit edilen yaygın kinematik belirteçlerdir. Bu asimetrik belirteçler bölgedeki hareketin yönünü üst-K-KD olarak vermektedir. Milonitlerdeki rekristalizasyon, yeni tane oluşumu ve minerallerin diğer deformasyon özellikleri makaslama zonunda orta-üst yeşilşist-amfibolü fasiyesi metamorfızma koşullarını karakterize eder. Ar-Arizotop yaş verileri makaslama zonunun minimum gelişim yaşını Oligosen-Erken Miyosen olarak öngörür. Bölgedeki genişlemeli tektonizmanın ileri aşamasını oluşturan gevrek deformasyon evresi sıyrılma fayı, kataklastik zon gelişimi ve ilerleyen süreçte yüksek açılı* fayların oluşumu ile temsil olur. Kataklastik zon içerisinde bulunan milonitik kayalar kırılma, faylanma ve ufalanma sonucu breş/kataklasit türü kayalara dönüşmüştür. Bu zon içerisinde alterasyon gelişimi de yaygındır. Simav makaslama zonu Menderes masifinin yüzeylemesinin kuzey kesimini kontrol eder. Son yıllarda masifin yüzeyleme mekanizması için simetrik ve asimetrik olarak iki model öne sürülmüştür. Simav makaslama zonunun, yapısal ve mikro-tektonik özellikleri ile izotopik yaş verileri masifin asimetrik yüzeylemeye bağlı geliştiğini ortaya koymaktadır.