Türkiye Jeoloji Bülteni
Türkiye Jeoloji Bülteni

Türkiye Jeoloji Bülteni

2009 ARALIK Cilt 52 Sayı 3
KAPAK
PDF Olarak Görüntüle
KÜNYE
PDF Olarak Görüntüle
İÇİNDEKİLER
PDF Olarak Görüntüle
Türkiye`nin Akdeniz Sahillerindeki Yalıtaşlarının Holosen Deniz Düzeyi Oynamaları ve Tektonizma Açısından Önemi
Tahsin Attila Çiner Stephane Desruelles Eric Fouache Erdal Koşun Rémi Dalongeville
PDF Olarak Görüntüle

Öz: Akdeniz kıyısındaki Finike ile Suriye sınırı arasında kalan kıyı şeridi, kum ve çakıl boyutlu pekişmemiş sedimanların gelgit arası bölgede bulunan karbonat çimento sayesinde çok hızlı bir şekilde taşlaşması sonucu oluşan yalıtaşlarının gözlendiği bir bölgedir. Bu çalışma kapsamında çeşitli derinliklerde bulunan yalıtaşlarından 14C yaş tayinleri elde edilmiş ve gözlenen diğer jeomorfolojik, jeolojik ve arkeolojik veriler aracılığı ile Akdeniz kıyısının son 5000 senelik deniz seviyesi değişimleri zaman ve mekan boyutunda ortaya konulmuştur. Çalışma alanı aynı yaş gurubuna ait benzer seviyedeki yalıtaşlarının ve dalga aşındırma oyuk ve düzlüklerinin gruplanması temeline dayanan 5 bölgeye (I-V) ayrılmıştır: I) En batıdaki Finike yalıtaşı ile Andriake ve Kekova Batıkşehir harabelerinin bulunduğu bölüm Roma dönemi sonrası meydana gelen depremler sonucu bugün -1.5 m ile -4 m kadar deniz altında bulunmaktadır. II) Finike-Antalya-Çimtur arasında -0.8 m ile -2.2 m deniz altında bulunan ve 3 ayrı nesile ait yalıtaşı seviyelerinden en üstte olanı M.S. 4-7 yy arasında bugünkü konumuna ulaşmıştır. III) İncekum ile Adana’nın güneyindeki Karataş Osmaniye Fay Zonu arasında kalan bölgede yalıtaşları deniz seviyesinin biraz üstündedir. Ayrıca dalga aşındırma düzlüklerinin İncekum`da günümüzden 1815-1545 yıl kadar önce 0.5 m ile 1.2 m arasında yükseldikleri bilinmektedir. IV) İskenderun Körfezi`nin güney ve kuzeyi ile sınırlı bu bölgede iki değişik nesile ait yalıtaşları (0.3 m ile -0.8 m (M.S. 4-7 yy arası) ve -0.7 m ile -1.7 m arası) bulunmaktadır. V) İskenderun Körfezi’nin güneyinden Suriye sınırına kadar olan sahil şeridinde yalıtaşları gözlenmemekte ancak 3 ayrı deniz seviyesine ait dalga oyukları güncel deniz seviyesinin 2.9m, 1.4 m ve 0.8 m kadar üzerinde bulunmaktadırlar. Bunlardan en üstte olanının günümüzden 2500 ±100 yıl, en aşağıda olanının ise M.S. 5-6 yy`da bugünkü konumlarına yükseldikleri bilinmektedir. Çalışma alanına zaman boyutunda bakıldığında ise toplam 4 değişik deniz seviyesi sabitlenmesi görülmektedir: 1) En eski deniz seviyesi (?Orta Holosen) -3 m (±0.5 m) civarındaki yalıtaşları ile temsil edilir. 2) Deniz seviyesinin ikinci defa durağan hale geldiği M.Ö. 5-7 yy arasında oluşan yalıtaşları da bugün denizin -2 m (±0.5 m) kadar altındadırlar. V. Bölge`de 2 m ile 3 m`de bulunan dalga oygu izleri de yine bu zaman aralığına aittirler. 3) Üçüncü deniz seviyesi sabitlenmesi ve bunun sonucu olarak bugün II. Bölge`deki Kemer`de ve IV. Bölge`deki Gözcüler`de -0.4 m (±0.5 m) derinlikte bulunan yalıtaşlarının oluşumu M.S. 4-6. yy`lar arasında gerçekleşmiştir. Bugün deniz altında kalmış kimi Roma dönemi sonrası yapıları (I. Bölge) ve II. Bölge`de -0.5 m ile -1.2 m deniz altında bulunan yalıtaşları ileV. Bölge`de 0.8 m deniz üstünde bulunan dalga aşındırma oyuklarının da M.S. 4-6 yy`lar arasında bugünkü konumlarına geldikleri bilinmektedir. III. Bölge`de 0.5 civarında bulunan aşındırma düzlüğü ise M.S. 2-6 yy`lar arasına tarihlenmektedir. 4) Güncel deniz seviyesine en geç Selçuklu (M.S. 12 yy) ve olasılıkla Erken Bizans döneminden sonra (M.S. 4-7 yy) ulaşıldığı tespit edilmiştir. Toplanan veriler çalışma alanında son 5000 senelik dönemde deniz seviyesinde meydana gelmiş değişimlerin nedenlerinin iklimsel ve/veya glasyo-östatik olmasından ziyade tektonik kaynaklı olduklarının kanıtı olarak yorumlanmıştır.

  • Yalıtaşı

  • 14C yaş tayini

  • dalga aşındırma düzlüğü

  • deniz seviyesi değişimi

  • tektonik

  • Holosen

  • Akdeniz


  • Akay, E., Uysal, S., Poisson, A., Cravatte, J. & Müller, C., 1985. Antalya Neojen havzasının stratigrafisi. Türkiye Jeoloji Bülteni, 28, 2, 105-119.

  • Amieux, P., Bernier, P., Dalongeville, R., de Medwecki, V., 1989. Cathodoluminescence of carbonatecemented Holocene beachrock from the Togo coastline (West Africa): an approach to early diagenesis. Sedimentary Geology, 65, 261-272.

  • Antonioli, F., Anzidei, M., Lambeck, K., Auriemma, R., Gaddi, D., Furlani, S., Orru, P., Solinas, E., Gaspari, A., Karinja, S., Kovacic, V. & Surace, L. 2007. Sea-level change during the Holocene in Sardinia and in the northeastern Adriatic (central Mediterranean Sea) from archaeological and geomorphological data. Quaternary Science Reviews, 26, 2463-2486.

  • Avşarcan, B., 1997. Yalıtaşı oluşumu ile ilgili kuramlar ve Türkiye kıyılarındaki yalıtaşlarının bazı özellikleri. İ. Ü. Coğrafya Dergisi, 5, 259-282.

  • Beaudoin, R., 1954. Géologie des sables alvéolaires de l`Ancien Monde. Bulletin de la Société Géologique de France, Série 6, IV, 571-484.

  • Beauford, F., 1818. Karamania, or a brief description of Asia Minor and the Remains of Antiquity, R. Hunetr, London.

  • Bener, M., 1974. Antalya-Gazipaşa Kıyı Kesiminde Yalıtaşı Oluşumu. İ.Ü. Edebiyat Fak. Yayınları. No: 1758.

  • Bernier, P., Bonvallot, J., Dalongeville, R. & Prieur, A., 1990. Le beach-rock de Temae (Ile de Moorea-polynésie française): signification géomorphologique et processus diagénétiques. Zeitschrift für Geomorphologie N.F, 34 (4), 435-450.

  • Bernier, P., Guidi, J.-B. & Bottcher, M.E., 1997. Coastal progradation and very early diagenesis of ultramafic sands as a result of rubble discharge from asbestos excavations (northern Corsica, western Mediterranean). Marine Geology, 144 (13), 163-175.

  • Bessac, J.-C., 1988. Problems of identification and interpretation of tool marks and ancient marbles and decorative stones. In: Herz, N and Waelkens, M. (eds), Classical Marble, Geochemistry, Technology and Trade.

  • Bezerra, F.H.R., Amaral, R.F., Lima-Filho, F.P., Ferreira, A.V., Sena, E.S. & Diniz, R.F., 2004. Beachrock fracturing in Brazil. J. Coastal Research, 42, 169-182.

  • Blackman, D.J., 1982a. Ancient harbours in the Mediterranean, part 1. International Journal of Nautical Archaeology, 11(2), 79-104.

  • Blackman, D.J., 1982b. Ancient harbours in the Mediterranean, part 2. International Journal of Nautical Archaeology, 11(3), 185-211.

  • Boulton, S.J. & Robertson, A.H.F., 2007. The Miocene of the Hatay area, S Turkey: Transition from the Arabian passive margin to an underfilled foreland basin related to closure of the Southern Neotethys Ocean. Sedimentary Geology, 198 (1-2), 93-124.

  • Brattström, H., 1992. Marine biological investigations in the Bahamas. Littoral zonation at three Bahamian beachrock localities. Sarsia, 77, 81-109.

  • Bricker, O.P., 1971. Introduction: beachrock and intertidal cement. In: Bricker, O.P. (ed), Carbonate Cements. John Hopkins Press, Baltimore, M.D., 1-3.

  • Bürger, D., 1990. The travertine complex of Antalya Southwest Turkey. Zeitschrift für Geomorphologie Supplementary Bulletin, 77, 25-46.

  • Cayeux, L., 1914. Les déplacements de la mer à l`époque historique. Revue scientifique, 19, 577-586.

  • Chivas, A., Chappell, J., Polach, H., Pillans, B. & Flood, P., 1986. Radiocarbon evidence for the timing and rate of island development, beach-rock formation and hosphatization at Lady Elliot Island, Queensland, Australia. Marine Geology, 69, 273-287.

  • Çiner, A., Karabıyıkoğlu, M., Monod, O., Deynoux, M. & Tuzcu, S., 2008. Late Cenozoic sedimentary evolution of the Antalya Basin, Southern Turkey. Turkish Journal of Earth Sciences, 17, 1-42.

  • Cloud Jr., P.E., 1952. Preliminary report on geology and marine environments of Onotoa Atoll, Gilbert Islands. Atoll Res. Bull., 12, 1-73.

  • Cooper, J.A.G., 1991. Beachrock formation in low latitudes: implications for coastal evolutionary models. Marine Geology, 98 (1), 145-154.

  • Dalongeville, R. & Sanlaville, P., 1979. Rivages holocènes de la Turquie méridionale. Bulletin du Laboratoire Rhodanien de Géomorphologie, 4-5, 5-15.

  • Dalongeville, R. & Sanlaville, P., 1984. Essai de synthèse sur le beach-rock. In: Le beachrock, actes du colloque de Lyon. Travaux de la Maison de l’Orient, 8, De Boccard, Paris, 161-167.

  • Desruelles, S., Fouache, E., Dalongeville, R., Çiner, A., Pavlopoulos, K., Koşun, E., Coquinot, Y. & Potdevin, J.-L., 2006. New data on the sea level rise since the midHolocene in the East Mediterranean (Greece and Turkey): the submerged beachrock lines. Colloque SEALAIX’06. Sea level changes: Records, Processes and Modeling, CEREGE, Giens (France), 25- 29 septembre 2006.

  • Desruelles, S., Fouache, E., Çiner, A., Dalongeville, R., Pavlopoulos, K., Koşun, E., Coquinot, Y. & Potdevin, J.L., 2009. Beachrocks and sea level changes since Mid-Holocene: Comparison between the insular group of Mykonos-Delos-Rhenia (Cyclades, Greece) and the southern coast of Turkey. Global and Planetary Change, 66, 19-33.

  • Deynoux, M., Çiner, A., Monod, O., Karabıyıkoğlu, M., Manatschal, G. & Tuzcu, S., 2005. Facies architecture and depositional evolution of alluvial fan to fan-delta complexes in the tectonically active Miocene Köprüçay Basin, Isparta Angle, Turkey, in: Kelling, G., Robertson, A.H.F., van Buchem, F. (Eds.), Cenozoic Sedimentary Basins of South Central Turkey. Sedimentary Geology, 173, 1.4, 315-343.

  • Dunham, R.J., 1970. Keystone vugs in carbonate beach deposits. Bull. Amer. Assoc. Petroleum Geol., 45, 845s.

  • Easton, W.H., 1974. An unusual inclusion in beachrock. J. Sediment. Petrol. 44, 693- 694.

  • Emery, K.O., Tracey, J.I.J. & Ladd, H.S.A., 1954. Geology of Bikini and nearby atolls. U.S. Geological Survey Prof. Pap. 260 (260A), 265.

  • Erinç, S., 2001. “Jeomorfoloji II” (Güncelleştirenler T.A. Ertek & C. Güneysu), DER Yay., Istanbul.

  • Erol, O., 1963. Observations on Anatolian coastline changes during the Holocene. Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 2, 89-102.

  • Erol, O., 1971. Gelibolu Yarımadasında Yalıtaşı Teşekkülleri. Ankara Üniversitesi Coğrafya Araştırma Dergisi, 3-4, 1-12.

  • Erol, O., 1983. Historical changes on the coastline of Turkey. In: C.F.E. Bird & P. Fabbri (eds). Coastal Problems in the Mediterranean Sea, Proc. Symp. Venice, 10-14 May 1982, I.G.U. Comm. on the Coastal Env., 95-108.

  • Ertek, T.A., 2001. Sahilköy-Şile Arasındaki Kıyılarda Genç Tektonik Hareketler ve Yalıtaşı Oluşumu. Türkiye Kuvaterneri Çalıştayı, ITÜ Avrasya Yerbilimleri Enstitüsü, Istanbul, 24-31.

  • Ertek, T.A. & Erginal, A.E., 2003. “Physical properties of beachrocks on the coasts of Gelibolu Peninsula and their contribution to the Quaternary sea level changes. (Gelibolu Yarımadası kıyılarındaki yalıtaşlarının fiziksel özellikleri ve Kuaterner deniz seviyesi degişimlerine katkısı). Turkish Journal of Marine Science, 9, 1, 31-49.

  • Erginal, A.E., Kıyak, N.G., Bozcu, M., Ertek, A., Güngüneş, H., Sungur, A., & Türker, G., 2008. On the origin and age of the Arıburnu beachrock, Gelibolu Peninsula, Turkey. Turkish Journal Earth Sciences, 17, 803-819.

  • Ertek, T.A. & Erginal, A.E., 2005. K.K.T.C. Kıyılarında Yalıtaşı Oluşumları. TURQUA, Turkiye Kuvaterner Sempozyumu V, 02-03 Haziran 2005, Bildiriler, I.T.U. Avrasya Yerbilimleri Enst., Istanbul, 71-72.

  • Flecker, R., Poisson, A. & Robertson, A.H.F., 2005. Facies and palaeogeographic evidence for the Miocene evolution of the Isparta Angle in its regional eastern Mediterranean context. Sedimentary Geology, 173, 1.4, 277-314.

  • Flemming, N.C., 1969. Archaeological evidence for eustatic change of sea level and earth movements in the Western Mediterranean during the last 2000 years. Geological Society of America Special Paper, Boulder, 109, 125s.

  • Fouache, É. & Dalongeville, R., 1998. De la nécessaire prise en compte des sédiments dans la connaissance des variations récentes de la ligne de rivage. Exemples d’Aghios Andreas (Grece) et de Guverdjine Kaya (Syrie). Géomorphologie: relief, processus, environnement, 2, 131- 140.

  • Fouache, É., Sibella, P. & Dalongeville, R., 1999. Holocene variations of the shoreline. between Antalya and Andriake (Turkey). International Journal of Nautical Archaeology, 28(4), 305-318.

  • Fouache, É., Sibella, P. & Dalongeville, R., 2005a. Harbours and Holocene variations of the shoreline between Andriake and Alanya (Turkey). Méditerranée, 104, 1.2, 87-94.

  • Fouache, E., Desruelles, S., Pavlopoulos, K., Dalongeville, R., Coquinot, Y., Peulvast, J.-P. & Potdevin, J.-L., 2005b. Beachrocks as indicators of Late Holocene sea-level rise in Mykonos, Delos and Rhenia Islands (Cyclades, Greece). Zeitschrift für Geomorphologie. Supplementary volume, 137, 37-43.

  • Frankel, E., 1968. Rate of formation of beach rock. Earth Planet. Sci. Lett., 4, 439-440.

  • Ginsburg, R.N., 1953. Beach rock in South Florida. Journal of Sedimentary Petrology, 23, 85-92.

  • Gischler, E. & Lomando, A.J., 1997. Holocene cemented beach deposits in Belize. Sedimentary Geology, 110(3-4), 277-297.

  • Goudie, A. 1966. A preliminary examination of the beach conglomerates of Arsuz, South Turkey. Geographical Articles, Geogr. Depart. Cambridge University 6, 6-9.

  • Hanor, J.S., 1978. Precipitation of beachrock cements: mixing of marine and meteoric waters vs. CO2 degassing. Journal of Sedimentary Petrology, 48, 489-501.

  • Heckel, P.H., 1983. Diagenetic model for carbonates rocks in Midcontinent Pennsylvanian eustatic cyclothems. Journal of Sedimentary Petrology, 53, 3, 733-759.

  • Hopley, D. 1986. Beachrock as a sea-level indicator. In: D. van de Plassche (ed), Sea Level Research: a: manual for the collection and evaluation of data, Geo Books, Norwich, 157-173.

  • Hughen, K.A., Baillie, M.G.L., Bard, E., Beck, A.J.W., Bertrand, C.J.H., Blackwell, P.G., Buck, C.E., Burr, G.S., Cutler, K.B., Damon, P.E., Edwards, R.L., Fairbanks, R.G., Friedrich, M., Guilderson, T.P., Kromer, B., McCormac, G., Manning, S., Bronk Ramsey, C., Reimer, P.J., Reimer, R.W., Remmele, S., Southon, J.R., Stuiver, M., Talamo, S., Taylor, F.W., van der Plicht & J., Weyhenmeyer, C.E., 2004. MARINE04 marine Radiocarbon age calibration 26-0 ka BP. Radiocarbon, 46, 1059-1086.

  • İnandık, H., 1971. Deniz ve Kıyı Coğrafyası. İ. Ü. Coğrafya Enst. Yayın., 47.

  • Karabıyıkoğlu, M., Çiner, A., Monod, O., Deynoux, M., Tuzcu, S. & Örçen, S., 2000. Tectono-sedimentary evolution of the Miocene Manavgat Basin, Western Taurids, Turkey, in: Bozkurt, E., Winchester, J.A., Piper, J.A.D. (Eds.), Tectonics and magmatism in Turkey and the surrounding area. Geological Society of London Special Publication, 173, 271-294.

  • Kayan, İ., 1988. Late Holocene sea-level changes on the Western Anatolian coast. In: Quaternary Coastal Changes. P.A. Pirazzoli, & D.B. Scott (eds.). Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 68, 205-218.

  • Kayan, İ. 1993. Kuvaterner çalışmalarına İznik Gölü örneği. Türkiye Kuvaterneri, İTÜ, Maden Fak. Jeoloji Mük.Böl. TÜBİTAKGlotek, 8-11.

  • Kelletat, D., 1975. Eine eustatische Kurve für das jüngere Holozän, konstruiert nach Zeugnissen früherer Meeresspiegelstände im östlichen Mittelmeergebiet. Neue Jahrbücher für Geologie und Paläontologie, 6, 360-374.

  • Kelletat, D., 2006. Beachrock as sea-level indicator? Remarks from a geomorphological point of view. J. Coastal Research. 22 (6), 1555-1564.

  • Kelletat, D. & Kayan, İ., 1983. Alanya batısındaki kıyılarda ilk 14C tarihlendirmelerinin ışığında Geç Holosen tektonik hareketleri. Türkiye Jeoloji Bülteni, 26, 83-87.

  • Kneale, D. & Viles, H.A., 2000. Beach cement: incipient CaCO3 cemented beachrock development in the upper intertidal zone, North Uist, Scotland. Sedimentary Geology, 132, 165-170.

  • Koşun, E., Sarıgül, A., ve Varol, B. 2005. Antalya Tufalarının Litofasiyes Özellikleri. MTA Dergisi, 130, 57-70.

  • Laborel, J. & Laborel-Deguen, F., 1994. Biological indicators of relative sea-level variations and co-seismic displacements in the Mediterranean region. J. Coastal Research, 10, 395-415.

  • Lambeck, K., 2005. External Geophysics, climate and environment (Climate). Sea-level change through the last glacial cycle: geophysical, glaciological and palaeogeographic consequences. C. R. Geoscience, 336 (2004) 677-689

  • Lambeck, K., 2002. Sea level change from mid Holocene to Recent time: an Australian example with global implications. In: Ice Sheets, Sea Level and the Dynamic Earth, Geodynamics Series, 29. American Geophysical Union, Washington, DC, 33- 50.

  • Lambeck, K. & Purcell, A., 2005. Sea level change in the Mediterranean Sea since the LGM: model predictions for tectonically stable areas. Quaternary Science Reviews, 24, 1969-1988.

  • Longman, M. W., 1980. Carbonate diagenetic textures from nearsurface diagenetic environments. Bulletin of the American Assoc. of Petroleum Geologists, 64, 461- 487.

  • Mater, B, Turoğlu, H., Uludağ, M., Yıldırım, C. & Cürebal, I., 2001. Manyas ve Uluabat Göllerinin Kuaternerdeki Evrimi ve Sonuçları: I.Ü. Araştırma Fonu Proje No:1186/070998, Istanbul.

  • Matthews, R.K., 1971. Diagenetic environments of possible importance to the exploration of cementation fabric in subaerially exposed carbonate sediments. In: Bricker, O.P. (Ed.), Carbonate Cements. Johns Hopkins Press, Baltimore, 127-132.

  • Maxwell, W.G.H., 1962. Lithification of carbonate sediments in the Heron IslandReef,GreatBarrier Reef. J.Geol. Soc. Aust., 8, 217-238.

  • Meriç. E., Yanko, V. & Avşar, N., 1995. İzmit Körfezi (Hersek Burnu-Kaba Burun) Kuvaterner istifinin foraminifer faunası. İzmit Körfezi Kuvaterner istifi (Ed. E. Meriç), 105-151.

  • Meyers, J.H., 1987. Marine vadose cementation by cryptocrystalline magnesian calcite - Maui, Hawaii. J. Sedimentary Petrology, 57, 558-570.

  • Milliman, J.D. 1974. Marine Carbonates. Springer-Verlag, Berlin, 375s.

  • Moore, C.H., 1973. Intertidal carbonate cementation Grand Cayman, West Indies. J. Sedimentary Petrology 43, 591-602.

  • Morhange, C., Pirazzoli, P.A., Marriner, N., Montaggioni, L. & Nammour, T., 2006. Late Holocene relative sea-level changes in Lebanon, Eastern Mediterranean. Marine Geology, 230, 99-114.

  • Nakada,M. & Lambeck, K., 1988. The melting history of the late Pleistocene Antarctic ice sheet. Nature, 333,36-40.

  • Négris, P., 1903. Régression et transgression de la mer depuis l’époque glaciaire jusqu’à nos jours. Revue Universitaire des Mines, 3, 249-281.

  • Nesteroff, W.D., 1956. Le substratum organique dans les dépôts calcaires; sa signification. Bull. Soc. Geol. France, 6, 381-389.

  • Neumeier, U., 1998. Le rôle de l’activité microbienne dans la cimentation précoce des beachrocks (sédiments intertidaux). Terra environ., 12, 1-183.

  • Neumeier, U., 1999. Experimental modelling of beachrock cementation under microbial influence. Sedimentary Geology, 126 (1-4), 35-46.

  • Okay, A. & Özgül, N., 1984. HP-LT metamorphism and the structure of Alanya Massif, in: Dixon, J.E., Robertson, A.H.F. (Eds.), The geological evolution of the Eastern Meditterranean. Geological Society of London Special Publication, 17, 429- 440.

  • Pentecost, A. & Riding, R., 1986. Calcification in cyanobacteria. In: Riding, R. (Ed.), Biomineralization in Lower Plants and Animals.

  • Pirazzoli, P.A., 1986. The Early Byzantine Tectonic Paroxysm. Z. Geomorphol., Suppl.bd, 62, 31-49.

  • Pirazzoli, P.A. Laborel, P, J., Saliege, J.F., Erol, O., Kayan, İ. & Person, A., 1991. Holocene raised shorelines on the Hatay coasts (Turkey): Palaeoecological and tectonic implications, Marine Geology, 96, 295- 311.

  • Pirazzoli, P.A., Stiros, S.C., Laborel, J., LaborelDeguen, F., Arnold, M., Papageorgiou, S. & Morhange, C., 1994. Late Holocene shoreline changes related to palaeoseismic events in the Ionian Islands (Greece). Holocene, 4, 397-405.

  • Pirazzoli, P. A., Laborel, J. & Stiros, S. C., 1996. Earthquake clustering in the Eastern Mediterranean during historical times. J. Geophys. Resarch, 101 (B3), 6083-6097.

  • Pirazzoli, P.A., 2005. A review of possible eustatic, isostatic and tectonic contributions in eight late-Holocene relative sea level histories from the Mediterranean area. Quaternary Science Reviews, 24, 18-19, 1989-2001.

  • Poisson, A. 1977. Recherches géologiques dans les Taurides occidentales (Turquie). Ph.D. thesis, Université Paris Sud-Orsay, 795s (yayınlanmamış).

  • Poisson, A., Wernli, R., Sağular, E.K. & Temiz, H., 2003. New data concerning the age of the Aksu Thrust in the south of the Aksu valley, Isparta Angle (SW Turkey): consequences for the Antalya Basin and the Eastern Mediterranean. Geological Journal, 38, 311-327.

  • Purser, B.H., 1980. Sédimentation et diagenèse des carbonates néritiques récents, tome 1. Editions Technip, Paris, 366 s.

  • Rey, D., Rubio, B., Bernabeu, A.M. & Vilas, F., 2004. Formation, exposure, and evolution of a high-latitude beachrock in the intertidal zone of the Corrubedo complex (Ria de Arousa, Galicia, NW Spain). Sedimentary Geology 169 (1-2), 93-105.

  • Robertson, A.H.F., 2000. Mesozoic-Tertiary tectonic-sedimentary evolution of a south Tethyan oceanic basin and its margins in southern Turkey, in: Bozkurt, E., Winchester, J.A., Piper, J.A.D. (Eds.), Tectonics and magmatism in Turkey and the surrounding area. Geological Society of London Special Publication, 173, 97-138.

  • Russell, R.J., 1959. Caribbean beach rock observation. Zeitshrift für Geomorphol., 3, 227-236.

  • Şafak, Ü., Kelling, G., Gökçen, N. & Gürbüz, K., 2005. The mid-Cenozoic succession and evolution of the Mut Basin, southern Turkey, and its regional significance. Sedimentary Geology, 173 (1-4), 121-150.

  • Şaroğlu, F., Emre, Ö. & Kuşçu, İ., 1992. Türkiye diri fay haritası. MTA yayını, Ankara

  • Sanlaville, P., 1977. Étude géomorphologique de la région littorale du Liban. Thèse doctorat d`État, Université de Brest, Publ. Univ. Libanaise, Beyrouth, 2, 859 s.

  • Sanlaville, P., Dalongeville, R., Bernier, P. & Evin, J., 1997. The Syrian coast: a model of Holocene coastal evolution. J. Coastal Research, 13 (2), 385-396.

  • Schmalz, R.F., 1971. Formation of beachrock at Eniwetok Atoll. In: Bricker, O.P. (Ed.), Carbonate Cements. Johns Hopkins Press, Baltimore, 17-24.

  • Spratt, T. & Forbes, E., 1847. Travels in Lycia, Milas and the Cibyratis, II-John van Voorst, Paternoster Row, London.

  • Stiros, S.C., 2001. The AD 365 Crete earthquake and possible seismic clustering during the fourth to sixth centuries in the Eastern Mediterranean: a review of historical and archaeological data. J. Structural Geology, 23, 545-562.

  • Stiros, S.C., Laborel, J., Laborel-Deguen, F. Papageorgiou, S. Evin, J. & Pirazzoli P.A., 2000. Seismic coastal uplift in a region of subsidence: Holocene raised shorelines of Samos Island, Aegean Sea, Greece, Marine Geology, 170, 41-58.

  • Taillefer, F., 1964. Morphologie littorale et grès de plage à Viranşehir près de Mersin (Turquie). Revue géographique de l’Est, 4, 393-398.

  • Thommeret, Y., Thommeret, J., Laborel, J., Montaggioni, L. F. & Pirazzoli, P. A., 1981. Late Holocene shoreline changes and seismo-tectonic displacements in Western Crete (Greece): Zeitschr. f. Geomorph., N.F, Suppl. Bd., 40, 127-149.

  • Vieira, M.M. & Ros, L.F.D., 2007. Cementation patterns and genetic implications of Holocene beachrocks from northeastern Brazil. Sedimentary Geology, 192 (3-4), 207-230.

  • Vousdoukas, M.I., Velegrakis, A.F. & Plomaritis, T.A., 2007. Beachrock occurrence, characteristics, formation mechanisms and impacts. Earth Science Review., 85, 23-46.

  • Webb, G.E., Jell, J.S., Baker, J.C., 1999. Cryptic intertidal microbialites in beachrock, Heron Island, Great Barrier Reef: implications for the origin of microcrystalline beachrock cement. Sedimentary Geology, 126, 317- 334.

  • Yaltırak, C., Sakınç, M., Aksu, A.E., Hiscott, R.N., Galleb, B., Ülgen, U.B., 2002. Late Pleistocene uplift history along the outhwestern Marmara Sea determined from raised coastal deposits and global sea-level variations. Marine Geology, 190 (1-2), 283-305.

  • Yetiş, C., Kelling, G., Gökçen, S.L. & Baroz, F., 1995. A revised stratigraphic frame for later Cenezoic sequences in the northeastern Meditterranean region. Geologische Rundschau, 84, 794-812.

  • Çiner, A , Desruelles, S , Fouache, E , Koşun, E , Dalongeville, R . (2009). Türkiye’nin Akdeniz Sahillerindeki yalıtaşlarının Holosen deniz düzeyi oynamaları ve tektonizma açısından önemi . Türkiye Jeoloji Bülteni , 52 (3) , 258-296 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tjb/issue/28365/301579

    • Gülbahçe Körfezindeki Hidrotermal Aktivitenin Yüksek Ayrımlıklı Sığ Sismik ve Palinolojik Çalışmalar İle Belirlenmesi
    Bade Pekçetinöz Mine Sezgül Kayseri Özer Mustafa Eftelioğlu Erdeniz Özel
    PDF Olarak Görüntüle

    Öz: Gülbahçe Körfezi çevresindeki karasal alanlarda termal sıcak su kaynakları bilinmektedir. Bu çalışmanın temel amacını, bu sıcak su kaynaklarının Gülbahçe Körfezi içindeki varlığının sorgulanması oluşturmaktadır. Bu amaçla jeotermal aktivitenin yüksek olduğu bölgenin tespit edilebilmesi için yüksek ayrımlı sığ sismik yöntemi (3.5 kHz) ile birlikte palinolojik analizler için 14 noktada gravite tipi sediman örnekleyicisi ile örnek alımı gerçekleştirilmiştir. Örnekleme noktalarından elde edilen palinolojik bulgular, termal ortam koşullarının belirlenebilmesi ve ortamın termal özelliklerinin değişkenliği nedeni ile, çalışma alanı dışındaki bir "Referans Örneği" ile karşılaştırılmıştır. Körfez`de gerçekleştirilen sismik çalışmada, deniz tabanı üzerinde gözlenen taban yükselimlerin, sıcak su ortamlarında yaygın olarak gözlendiği belirtilen mercan formlarının kümelenmesi sonucunda oluştuğu düşünülmektedir. Bu yükseltilerin 16 km2 `lik bir alan içinde kaldığı belirlenmiştir. Gülbahçe Körfez`inden derlenen sediman örneklerinden belirlenen palinolojik bulgulara göre, Geç Holosen dönemi için karasal ve denizel ortama ait palaeoortamsal koşullar belirlenmiştir. Gülbahçe Körfezi çevresinde yüksek topoğrafyalı alanların Pinus, Castanea, ve Quercus, ova alanlarının Oleaeceae, Ulmus, Cyrillaceae ile örtülü olduğu, Nyssa, Taxodiaceae ve Cupressaceae bitkilerini içeren nispeten dartatlı su bataklık alanlarının ve bu alanların arasında Asteraceae, Cichorioideae, Greniaceae, Artemisia, Ephedraceae ve Chenopodiaceae ile kaplı, fazla geniş olmayan açık alanların varlığı belirlenmiştir. Gülbahçe Körfez`inde çeşitli denizel dinoflagelat formlarının nadir varlıkları (Lingulodiniummachaerophorum, Cymatiosphaera globulosa, Spiniferites ramosus ve Spiniferites spp.), Geç Holosen döneminin varlığını desteklemektedir. Ayrıca bu palynomorflara, sıcak su koşullarında çoğalan Pseudoschizaea düşük ve denizel mikroforaminifer astar formlarının yüksek yüzdeli eşlik etmeleri Geç Kuvaterner döneminde körfez içerisinde sıcak su çıkışlarının varlığını düşündürmektedir. Mikroforaminifer astar ve çeşitli palinomorfların üzerinde gözlenen demir oksit oluşumlarının, körfez içindeki termal aktiviteye bağlı olduğu söylenebilir. Bu çalışmada tanımlanan palinofloraya göre, bölgede nemli ve sıcak iklim koşullarının varlığından söz edilebilir. Ayrıca, Gülbahçe Geç Holosenpalinomorf topluluğuna "coexistence approach" analizi uygulanmış ve sayısal iklimsel değerler elde edilmiştir. Bu değerler, Türkiye`de bazı Holosen palinofloralara ait değerler ile karşılaştırılmıştır.

  • İzmir Körfezi

  • Gülbahçe Körfezi

  • Hidrotermal

  • Palinoloji

  • Paleoekoloji

  • Mercan


  • Akgün, F., 1995, İzmit Körfezi (Hersek Burnu – Kaba Burun) Kuvaterner İstifinin Palinolojik İncelemesi. In: Meriç, E. (ed.), İzmit Körfezi’nin Kuvaterner İstifi. 179–199.

  • Aksu, A.E., Yaşar, D., Mudie, P.J., 1995a. Paleoclimatic and paleoceanographic conditions leading to development of sapropel layer S1 in the Aegean Sea basins. Palaeogeogr. Palaeoclimatol. Palaeoecol. 116, 71-101.

  • Aksu, A.E., Yaltırak, C. ve Hiscott, R.N., 2002. Quaternary paleoclimatic– paleoceanographic and tectonic evolution of the Marmara Sea and environs, Marine Geology 190, 9–18

  • Atalay, İ., 1992, The Paleogeography of the Near East (From Late Pleistocene to Early Holocene) and Human Impact. Ege Univ. Press, 38 p.

  • Bernasconi, M.P., Corselli, C. ve Carobene, L., 1997. A bank of the scleractinian coral Cladocora caespitosa in the Pleistocene of the Crati valley (Calabria, Southern Italy): growth versus environmental conditions. Boll. Soc. Paleontol. Ital. 36 (1–2), 53–61.

  • Canbolat, A., 1986. Seferihisar jeotermal sondajları bitirme raporları (Tuzla 1, G– 2A, G–3, G3A, G12A, G17A (in Turkish). MTA rap. JI43, İzmir.

  • Cihangir, B., 2007. Kişisel Görüşme. D.E.Ü. Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü, İzmir.

  • Conrad, M. A., Hipfel, B. ve Satır, M., 1997. Chemical and stable isotopic characterictics of thermal waters from the Çeşme–Seferihisar area, İzmir (W. Turkey). In: Piksin, Ö., Savaşcın, M. Y., Ergün, M. ve Tarcan, G. (Eds.), Proceedings International Earth Sciences Colloquium on the Aegean Region, 9–14 oct. 1995, vol. 2, pp. 669– 679.

  • Dewey, J. F. ve Şengör. A.M.C., 1979. Aegean and surrounding regions: complex multi– plate and continuum tectonics in a convergent zone, Geol. Soc. America Bull. Part 1. 90., 84–92 p.

  • Erol, O., 1979, Anadolu’da Kuvaterner’de pluviyal ve interpluviyal koşullar ve özellikle güney ve iç Anadolu’da son buzul çağından bu güne kadar olan çevresel değişimler. Coğ. Araşt. Derg., 9, 5-12.

  • Eşder, T., Ölmez, E., Aydın, H. ve Gür, Ş., 1995. Doğanbey Ilıcası (Seferihisar–İzmir) jeotermal enerji kuyusunun bitirme raporu (in Turkish). MTA report No. JT– 134.

  • Eşder, T., 1990. The crust structure and convection mechanism of geothermal fluids in Seferihisar geothermal area. In: Savaşcın, M. Y., Eronat, H. (Eds). Proceedings International Earth Sciences Congress on Aegean Regions, İzmir, Turkey, vol. 1, pp. 135–147.

  • Eşder, T. ve Şimşek, Ş., 1977. İzmir–Seferihisar alanı Çubukludağ Grabeni ile dolayının jeolojisi ve jeotermal enerji olanakları. MTA yayınlanmamış rapor 5842, Ankara.

  • Eşder, T. ve Şimşek, Ş., 1975. Geology of İzmir– Seferihisar geothermal area, Western Anatolia of Turkey, determination of reservoirs by means of gradient drilling. In: Proc. 2nd UN Symp. on the Development and Use of Geothermal Resources, San Francisco, CA, pp. 349– 360.

  • Filiz, Ş., Tarcan, G. ve Gemici, Ü., 1997. Seferihisar (İzmir) jeotermal alanındaki sıcak suların Hidrojeokimyasal incelenmesi (in Turkish). In: Su ve Çevre Sempozyumu 97, 2–5 Haziran 1997, İstanbul, pp. 117–128.

  • Filiz, Ş. ve Tarcan, G., 1993. Seferihisar (İzmir) jeotermal alanının hidrojeolojisi (in Turkish). TPJD Bült. 5/1, pp. 97–112.

  • Filiz, Ş., 1982. Ege Bölgesindeki önemli jeotermal alanların 18O, 2 H, 3 H, 13C izotoplarıyla incelenmesi (in Turkish). Assoc. Prof. Thesis. E.Ü.Y.B.F., İzmir.

  • Kaya, O., 1979. Ortadoğu Ege çöküntüsünün (Neojen) stratigrafisi ve tektoniği, Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 22, 35–58.

  • Kerey, E., Meriç, E., Nazik, A., Tunoğlu, C., Avşar, N., Kapan-Yeşilyurt, S., Akgün, F., Uludağ, M., Agasi, N., Tıraş, M., Çil, E. ve Akkiraz, M.S., 2004, İzmit Körfezinin Doğusu, Adapazarı, Sakarya Deltası ve çevreleri Geç Kuvaterner (Holosen) çökellerinin özellikleri, Yerbilimleri, S. 29, s: 55-76, Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Bülteni, Ankara.

  • Koçak, F., 2007. Kişisel Görüşme. D.E.Ü. Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü, İzmir.

  • Kutluk, H., 1994, Haliç Holosen polenleri. Doktora Teziİ.Ü. Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü, 384 s., İstanbul.

  • McKenzie, D.P., 1972. Active tectonics of the Mediterranean regions, Geophys. J. R. Astr. Soc., 30, 109–185 p.

  • Meriç, E., Kerey, İ. E., Avşar, N., Tunoğlu, C., Taner, G., Kapan-Yeşilyurt, S., Ünsal, İ. ve Rosso, A., 2000, Geç Kuvaterner (Holosen)’de İstanbul Boğazı yolu ile Marmara Denizi-Karadeniz bağlantısı hakkında yeni bulgular. TJB, 43(1), 73- 118,

  • Mosbrugger, V. ve Utescher, T., 1997. The coexistence Approach–a method for quantitative reconstructions of Tertiary terrestrial Palaeoclimate data using the plant fossils. Palaeogeography Paleoclimatology Paleoecology 134, 61– 86.

  • Morri, C., Peirano, A. ve Bianchi, C.N., 2001. Is The Mediterranean Coral Cladocora Caespitosa An Indicator Of Climatic Change? Archo Oceanogr. Limnol. 22 (2001), 139–144.

  • Mudie, P. J., Rochon A., Aksu A.E., Gillespie H., 2004, Late glacial, Holocene and modern dinofagellate cyst assemblages in the Aegean–Marmara Black Sea corridor: statistical analysis and re–interpretation of the early Holocene Noah ’s Flood hypothesis, Review of Palaeobotany and Palynology 128, 143–167

  • Okay, A .İ., Kaslılar–Özcan, A., İmren, C., Boztepe–Güney, A., Demirbağ, E., Kuşçu, İ., 2000. Active faults and evolving strike–slip basin in the Marmara Sea, Northwest Turkey: a multichannel seismic reflection study. Tectonophysics, 321, pp. 189–218.

  • Peiranoa, A., Morrib, C., Bianchia, C.N., Aguirrec, J., Antoniolid, F., Calzettae, G., Carobeneb, L., Mastronuzzif, G. ve Orrù, P., 2004. The Mediterranean coral Cladocora caespitosa: a proxy for past climate fluctuations?. Global and Planetary Change, p. 195–200.

  • Peirano, A., Morri, C., Bianchi, C.N. ve Rodolfo–Metalpa, R., 2001. Biomass, carbonate standing stock and production of the Mediterranean coral Cladocora caespitosa (L.). Facies 44, 75–80.

  • Peirano, A., Morri, C., Mastronuzzi, G. ve Bianchi, C.N., 1998. The coral Cladocora caespitosa (Anthozoa, Scleractinia) as a bioherm builder in the Mediterranean Sea. Mem. Descr. Carta geol. D’Italia, 52 (1994): 59–74.

  • Roberts, N. ve Wright, 1993, Vegetational, lake level and climatic history of the Near East and Southwest Asia. In H. E. Wright, Jr., J. E. Kutzbach, T. Webb III W. F. Ruddiman, F. A. Sreet-Perott, & P. J. Bartlein (eds.), Global climates since the last glacial maximum, 53-67. Minneapolis: University of Minnesota Press. (COHAMP volume).

  • Şengör, A. M. C., 1976. Collision of irregular continental margins: implications for foreland deformation of Alpine–type orogens. Geology 4, 779–782.

  • Şimşek, Ş. and Yıldırım, N., 2000. Geothermal Activity at 17 August and 12 November 1999 Eastern Marmara Earthquake Region ,Turkey. IGA Meeting 6–7 March 2000 p.1–9 Antalya.

  • Tarcan, G., 2001. Hydrogeology and Hydrogeochemistry of the Gülbahçe Bay Hydrothermal Karst System, İzmir, Turkey. Proceedings of the 6th International Symposium and Field Seminar on “Present State and Future Trends of Karst Studies”17–26 Sept.2000, Marmaris–Turkey. (eds.) Günay, Ford, Johnson & Johnson, International Hydrological Programme– UNESCO, 515–524.

  • Tarcan, G., Filiz, Ş. ve Gemici, Ü., 1999. Balçova–Seferihisar (İzmir) jeotermal alanlarında karşılaştırılmalı hidrojeokimyasal incelemeler ve jeotermometre uygulamaları (in Turkish). 1. Batı Anadolu Hammadde Kaynakları Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 8–14 Mart, İzmir, pp. 346–358.

  • Traverse, A., 1988, Paleopalynology. London, Unwin Hyman, 600 p.

  • Ünlüoğlu, A., 2007. Kişisel Görüşme. D.E.Ü. Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü, İzmir.

  • Wall, D. ve Dale, B., 1973. Palaeosalinity relationships of dinoflagellates in the late Quaternary of the Black Sea - A summary. Geosciences Man VII, 95–102.

  • Wall, D., Dale, B. ve Harada, K., 1973. Description of new fossil dinoflagellates from the Late Quaternary of the Black Sea. Micropaleontology 19(1), 18–31.

  • Van Zeist, W. ve Bottema, S., 1988, Late Quaternary vegetational and climatic history of soutwest Asia. Proc. Indian Nat. Sci. Acad., 84, A, 3, 461-480.

  • Van Zeist, W. ve Bottema, S. , 1991, Late Quaternary vegetation of the Near East. Beihefte Zum Tübinger Atlas Des Vorderen Orients, Reihe A (Naturwissenschaften) Nr. 18. Dr. Ludwig Reichert Verlag. Wiesbaden, 156 p.

  • Yılmazer, S., 1984. Ege Bölgesi’ndeki bazı sıcak su kaynaklarının hidrojeolojisi ve jeokimyasal incelemeleri (in Turkish). D.E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, M.Sc. Thesis, İzmir.

  • Yılmazer, S., 2001. Kıyı Ege ve İzmir İlin’deki Jeotermal kaynakların değerlendirilmesi (In Turkish). Yer altı Suları ve Çevre Sempozyumu, 21–23 Mart 2001, İzmir, Bildiriler, pp. 371–379.

  • Zibrowius H., 1980. Les Scléractiniaires de la Méditerranée et de I’ Alantique nordoriental.Mém.Inst.océanogr.,11:1– 284.

  • Pekçetinöz, B , Sezgül Kayseri, M , Eftelioğlu, M , Özel, E . (2009). Gülbahçe Körfezindeki hidrotermal aktivitenin yüksek ayrımlıklı sığ sismik ve palinolojik çalışmalar ile belirlenmesi . Türkiye Jeoloji Bülteni , 52 (3) , 325-366 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tjb/issue/28365/301596

    • Caferbey ve Sart-Çamur (Salihli) Jeotermal Alanlarının Hidrojeokimyasal İncelenmesi
    Tuğbanur Özen Balaban Gültekin Tarcan
    PDF Olarak Görüntüle

    Öz: Sart-Çamur Kaplıcası ve Caferbey jeotermal alanları Gediz Grabeni`nin güneyinde, Salihli ilçesinin batısında yer almaktadır. Bu çalışmada, kimyasal ve izotopik veriler kullanılarak sözü geçen jeotermal alanların hidrojeokimyasal özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. İnceleme alanının içerisindeki Menderes Masifi`ne ait karbonatlı kayaçlar karstik ve çok çatlaklı olmalarından dolayı geçirimliliği yüksek olup, termal ve soğuk su kaynakları için akifer oluştururlar. İnceleme alanının güneydoğusundaki Menderes Masifi metamorfiklerine ait gnays ve kuvars-mikaşistlerde jeotermal sistemlerin akiferi olma özelliği gösterirler. Bölgede geniş bir yayılım sunan alüvyon, soğuk suların akiferi olması açısından önemlidir. Sart-Çamur jeotermal alanındaki termal sular, 52 °C kaynak çıkış sıcaklığına ve yaklaşık 5 l/s debiye sahiptir. Caferbey jeotermal alanında açılan 1189 m derinlikteki kuyu 155 °C akifer sıcaklığına ve 2 l/s debiye sahip akışkan içermektedir. Sıcak akışkanın taşınımı fay ve kırık hatları ile sağlanmaktadır. İnceleme alanında yapılan çevresel izotop analizi sonuçları, Sart-Çamur Kaplıcası ve Caferbey jeotermal alanındaki termal suların meteorik kökenli ve su-kayaç etkileşimine sahip olduklarını göstermektedir. Su kimyası sonuçları da su-kayaç etkileşiminin varlığını desteklemektedir. Suların Uluslararası Hidrojeologlar Birliği`ne (IAH) göre sınıflanmasında Sart-Çamur Kaplıcası ve Caferbey termal suları sırasıyla Na-Ca-HCO3 ve Na-HCO3 su tipini göstermektedirler. Bölgedeki soğuk sular ise termal sulardan farklı fasiyes özelliklerine sahip olup, Na+2, Ca+2, HCO3¯ ve SO4-2 iyonlarının egemen olduğu sulardır. Termal suların yüksek bor ve arsenik derişimleri, bölgedeki sulama ve içme suyu kaynaklarında kirletici faktörlerden biridir. Bu nedenle termal suların kullanımı sonrası re-enjeksiyonu hem rezervuarın beslenimi hem de çevreye olan olumsuz etkilerin giderilmesi açısından önemlidir. Termal suların çeşitli kimyasal jeotermometrelere göre hesaplanan akifer sıcaklıkları 80 °C ile290 ºC arasında değişmektedir. İnceleme alanındaki tüm termal sular, karbonat minerallerini (kalsit ve aragonit) çökeltici özelliktedir. Bu nedenle, jeotermal suların kullanımı sırasında kuyularda ve iletim hatlarında kabuklaşma problemleriyle karşılaşılacağı tahmin edilmektedir.

  • Sart-Çamur

  • Caferbey

  • Salihli

  • jeotermal

  • hidrojeokimya

  • izotop jeokimyası


  • Arnórsson, S., 1989. The use of gas chemistry to evaluate boiling processes and initial steam fractions in geothermal reservoirs with examples from Suswa field, Kenya. Geothermics, 19/6, 497-514.

  • Arnórsson, S., Sigurdsson, S., and Svavarsson, H., 1982. The chemistry of geothermal waters in Iceland I. Calculation of aqueous speciation from 0C to 370C. Geochim. Cosmochim. Acta, 46, 1513- 1532.

  • Arnórsson S., Gunnlaugsson E., and Svavarsson H., 1983. The chemistry of geothermal waters in Iceland. III. Chemical geothermometry in geothermal investigations. Geochimica et Cosmoschimica Acta, 47, 567-577.

  • Arnórsson, S., Andrésdóttir, A., Gunnarsson, I., and Stefánsson, A., 1998. New calibration for the quartz and Na/K geothermometers - valid in the range 0- 350°C. Proceedings of the Geoscience Society of Iceland Annual Meeting, April 1998, 42-43. (In Icelandic).

  • Arpat, E. and Bingöl, E., 1969. Ege Bölgesi Graben Sisteminin Gelişimi Üzerine Düşünceler: MTA Dergisi., Ankara, 73, 1-9

  • Bozkurt, E., 2002. Discussion on the extensional folding in the Alaşehir (Gediz) Graben, western Turkey. Journal of the Geological Society, London 159, 105– 09.

  • Bjarnason, J.O., 1994. The speciation program Watch-3, Orkustofnun, Reykjavik, 7.

  • Burck, M., 1998. Zur Geologie und Hydrogeologie der Thermalfelder bei Salihli WAnatolien/Türkei. Diplomkartierung, Diplomarbeit im Studiengang Geologie-Palaontologie. Freie Universitat. Berlin.

  • Calmbach, L., 1997. AquaChem Computer CodeVersion 3.7.42, waterloo hydrogeologic. Waterloo, Ontario, Canada.

  • Cohen, H.A., Dart, C.J., Akay.Z, H.S. and Barka, A., 1995. Syn-Rift sedimentation and structural development of the Gediz and Büyük Menderes Graben, Western Turkey. Journal of the Geological Society, London 152, 629-638.

  • Craig, H., 1961. Isotopic variations in meteoric waters. Science 133, 1702-B.

  • Çifter, C. ve Sayın, M. 2002. İzotopların hidrojeolojide kullanılması. Hidrojeolojide İzotop Tekniklerinin Kullanılması Sempozyumu Bildirileri, 22-25 Ekim, Adana, 1-15.

  • Dora, Ö., Candan, O., Durr, S., and Oberhanslı, R., 1995. New evidence on the geotectonic evolution of the Menderes Massif. Proc. International Earth Sciences Colloquium on the Aegean Region, İzmir, Turkey, V.1, 53-72.

  • Emre, T., 1996. Gediz Grabeni`nin jeolojisi ve tektonigi. Turkish Journal of Earth Science, 5, 171-185.

  • Emre, T., and Sözbilir, H., 1997. Field Evidence for Metamorphic Core Complex, Detachment Faulting and Accommondation Faults in the Gediz and Büyük Menderes Grabens (Western Turkey). Int. Earth Sci. Colloquium on the Aegean Region, Proceed., 1, 73-94.

  • Filiz, S., Gökgöz, A., and Tarcan, G., 1993. Hydrogeologic comparisons of geothermal fields in the Gediz and Büyük Menderes Grabens. Congress of the World Hydro thermal Organisation, 13- 18 May 1992, İstanbul-Pamukkale, Turkey, 129-153

  • Fouillac, C., and Michard, G., 1981. Sodium/Lithium ratio in water applied to the geothermometry of geothermal waters. Geothermics, 10, 55-70.

  • Fournier, R.O., 1977. Chemical geothermometers and mixing models for geothermal systems. Geothermics, 5, 41-50.

  • Fournier, R.O., 1979. A revised equation for the Na-K geothermometer. Geotherm. Res Council Trans., 3, 221-224.

  • Fournier, R.O., 1990. The interpretation of Na-KMg relations in geothermal waters. Geothermal Research Council Trans., 14, 1421-1425

  • Fournier, R.O., and Truesdell, A.H., 1973. Geochemical indicators of subsurface temperature-Part 2, Estimation of temperature and fraction of hot water mixed with cold water. J.Res.U.S.Geol.Survey.2, 263-270.

  • Fournier, R.O., and Potter, R.W., 1982. Magnesium correction to the Na-K-Ca chemical geothermometer. Geochim. Cosmochim. Acta, 43, 1543-1550.

  • Gatt, J.R., and Carmi, I., 1970. Evolution of the isotopic composition of atmospheric waters in the Mediterranean Sea. J. Geophys. Res. 75, 3032-3048.

  • Giggenbach, W. F., 1988. Geothermal solute equilibria. Derivation of Na-K-Mg-Ca geoindicators. Geochim. et Cosmochim. Acta. 52., 2749-2765.

  • Gülay, A., 1970. Manisa-Salihli, CaferbeyliKöseli, Kurşunlu-Allahdiyen-Çamur Kaplıcaları yöreleri rezistivite raporu. MTA Raporu 4853. Yayınlanmamış.

  • Hetzel, R., Passchier, C. W., Ring, U., and Dora, O. O., 1995. Bivergent extension in orogenic belts: The Menderes Massif (southwestern Turkey). Geology 23, 455–58.

  • IAH, 1979. Map of mineral and thermal water of Europe. Scale 1:500.000. International Association of Hydrogeologists, United Kingdom.

  • Kaplıcalar Yönetmeliği, 2001. T. C. Sağlık Bakanlığı, Resmi gazete sayısı: 24472.

  • Kaya, O., 1982. Tersiyer Sırt yitmesi, Doğu Ege Bölgelerinin yapısı ve magmatikliği için olasılı bir mekanizma; In ‘Batı Anadolu’nun genç Tektoniği ve volkanizması Sempozyumu’. Ankara, Türkiye Jeoloji Kurultayı, 39-58.

  • Karamanderesi İ. H., 1972. Detail geology and geothermal energy feasibility of the Urganlı Kaplıcaları (Manisa-Turgutlu) and surrounding area, MTA, Ankara.

  • Karamanderesi, İ. H., 1997. Salihli-Caferbey (Manisa) jeotermal sahası potansiyeli ve geleceği. Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi, Türkiye 7. Enerji Kongresi. Teknik oturum tebliğleri-I, 68- 181.

  • Khraka, Y.K., Lico, M.S., and Law, L. M., 1982. Chemical thermometers applied to formation waters, Gulf of Mexico and California Basins. Am. Assoc. Petrol. Geol. Bull., 66,558.

  • Khraka, Y.K. and Mariner, R.H., 1989. chemical geothermometers and their application to formation waters from sedimantary basins. In. Naser, N. D. ve Mc Culloh, T. H. (eds.), thermal history of sedimentary basins; methods and case histories, 99- 117. Sprin. Ver.

  • Koçyiğit, A., Yusufoğlu, H., and Bozkurt, E., 1999. Evidence from the Gediz Graben for episodic two-stage extension in Western Turkey. Journal of The Geological Society, London 156, 605- 616.

  • Mc Kenzie, D., 1978. Active tectonics of the Alpine-Himalayan belt: The Aegean sea and surrounding regions (tectonics of Aegean region). Royal Astronomical Society Geophysical Journal, 55, 217- 225.

  • Nieva, D., and Nieva, R. 1987. Developments in geothermal energy in Mexico, part 12-A cationic composition geothermometer for prospection of geothermal resources. Heat recovery systems and CHP, 7, 243– 258.

  • Özçiçek, B., 1969. Manisa-Turgutlu-Salihli jeotermik enerji araştırmaları. Kendirlik ve Allahdiyen yöreleri rezistivite etüdleri. MTA raporu 4029. Yayınlanmamış.

  • Özen, T., 2009. Salihli jeotermal alanlarının hidrojeolojik ve hidrojeokimyasal incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, 239.

  • Özen, T. ve Tarcan, G., 2008. Salihli (Manisa) jeotermal alanlarının hidrojeokimyasal incelenmesi. III. Hidrojeolojide İzotop Teknikleri Sempozyumu. Bildiri kitabı, 215-229.

  • Özgür, N., Vogel, M., Pekdeğer, A., Halback, P., and Sakala, W., 1998. Geochemical, hydrochemical, and isotopic geochemical signatures of thermal fields in Kızıldere in the continental rift zone of the Büyük Menderes, Western Anatolia, Turkey. 3rd International Turkish Geology Symp., Anakara, abstr. 31,144.

  • Parkhurst, D.L., 1995. User’s guide to PHREEOC-a computer program for speciation, reaction path, adjectivetransport, and inverse geochemical calculations. In US Geological Survey Report.

  • Parkhurst D.L., and Appelo C.A.J., 1999. User`s guide to PHREEQC (version 2): A computer program for speciation, batchreaction, one-dimensional transport, and inverse geochemical calculations. U.S. Geological Survey Water-Resources Investigations Report 99-4259, USGS, Reston, Virginia, 1-312

  • Reed, M., Spycher, N., 1984. Calculation of pH and mineral equilibria in hydrothermal waters with application to geothermometry and stydies of boiling and dilution Geochim-Cosmochim. Acta 48, 1479-1492

  • Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 2003. İçilebilir nitelikteki suların istihsali, ambalajlanması, satışı ve denetlenmesi hakkında yönetmelik, Çevre Sağlığı Daire Başkanlığı Su Güvenliği ve Sağlığı Şube Müdürlüğü, Ankara.

  • Seyitoğlu, G. and Scott, B.C., 1996. The age of the Alaşehir graben (west Turkey) and its tectonic implications, Geological Journal, 31, 1-11

  • Sözbilir, H., 2001. Geometry of macroscopic structures vith their relations to the extensional tectonics: field evidence from the Gediz detachment, Western Turkey. Turkish Journal of Earth Sciences, 10, 51-67.

  • Şengör, A. M. C., 1982. Ege’nin neotektonik evrimini yöneten etkenler. In: Erol, O. ve Özgür, V. (eds), Batı Anadolu’nun Genç¸ Tektonigi ve Volkanizması Paneli, Türkiye, 59–72.

  • Tarcan, G., Filiz, S. and Gemici, Ü., 2000. Geology and geochemistry of the Salihli geothermal fields, Turkey. In: Books of Proceedings, R-922. WGC-2000 World Geothermal Congress, Kyushu-Tohoku, Japan, 1829-1834.

  • Tarcan, G., Gemici, Ü., and Aksoy, N., 2005. Hydrogeological and geochemical assessment of the Gediz Graben geothermal areas, Western Anatolia, Turkey, Environ. Geol., 47, 523-534.

  • Tonani, F., 1980. Some remarks on the application of geochemical techniques in geothermal exploration. In: Proc. Adv. Eur. Geoth.Res., second symposium, Strasbourg, 428-443.

  • Truesdell A.H., 1976. Summary of section III geochemical techniques in exploration. In: Proceedings of the 2nd United Nations Symposium on the Development and use of Geothermal Resources. 1975, San Francisco, Govern. Printing Office, Washington D.C.

  • Truesdell A.H., 1991. Effects of physical processes on geothermal fluids. In: Applications of Geochemistry in Geothermal Reservoir Development (coordinator F. D’Amore), 71-92.

  • TS-266, 1997. Sular-İçme ve kullanma suları (Turkish drinking water standarts). Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.

  • TS-266, 2005. Sular-İnsani Tüketim Amaçlı Sular (Water intended for human consumption). Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.

  • USEPA, 1994. National Primary Drinking Water Regulations for Health Advisories, 202- 260-7571, Washington DC, U.S. Environmental Protection Agency.

  • WHO, 2004. World health organization guidelines for drinking water quality, vol. 1., Geneva.

  • Yılmaz Y., Genç S.C., Gürer O.F., Bozcu M., Yılmaz K., Karacık Z., Altunkaynak S., and Elmas, A., 2000. When did the western Anatolian grabens begin to develop? In: Bozkurt E., Winchester J.A., Piper J.D.A. (Eds.), Tectonics ve magmatism in Turkey ve the surrounding area, Geological Society Special Publication 173, Geological Society, London, 353–384.

  • Yılmazer, S., 1988. Kurşunlu-Sart termal su kaynaklarının (Salihli) hidrojeoloji ve jeokimyasal özellikleri. Isparta Mühendislik Fakültesi Dergisi, 5, 242- 266.

  • Özen, T , Tarcan, G . (2009). Caferbey ve Sart-Çamur (Salihli) Jeotermal Alanlarının Hidrojeokimyasal İncelenmesi . Türkiye Jeoloji Bülteni , 52 (3) , 297-324 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tjb/issue/28365/301585

    • Neojen-Kuvaterner Sınırının Değişmesi ve Beklenen Gelişmeler
    Nizamettin Kazanci
    PDF Olarak Görüntüle

    Öz: Son yıllarda bazı tanınmış yerbilimciler devamlı olarak Kuvaterner`in Jeolojik Zaman Tablosundan çıkarılmasını ve Pleistosen ile Holosen`in Seri olarak Neojen`e katılmasını önermekte idiler. Uluslararası Stratigrafi Komisyonu 2009 Mayıs ayında aldığı tarihi kararla Kuvaterner`in Periyod olarak korunmasını, Neojen-Kuvaterner sınırının 1,8 milyon yıldan 2,6 milyon yıla genişletilmesini kararlaştırmıştır. Jeolojik Zaman Tablosu`ndaki bu değişiklik ülkemizdeki jeoloji çalışmalarını doğrudan etkileyecektir. Yazıda gelişmelerle beraber olası durumlar özetlenmekte ve bazı öneriler getirilmektedir. 

  • Jeolojik Zaman Tablosu

  • Neojen-Kuvaterner sınırı

  • Pliyosen

  • Pleistosen


  • Cita, M.B., Capraro, L., Ciaranfi, N., Di Stefano, E., Marino, M., Rio, D., Sprovieri, R., Vai, G.B., 2006. Calabrian and Ionian: A proposal for the definition of Mediterranean stages for the Lower and Middle Pleistocene. Episodes, 29 (2), 107- 114.

  • Gibbard, P. L., Smith, A.G., Zalasiewicz, J.A., Barry, T.L., Cantrill, D., Coe, A.L., Cope, J.C.W., Gale, A.S., Gregory, F.J., Powell, J.H., Rawson, P.F., Stone, P., Waters, C.N., 2005. What status for the Quaternary? Boreas, 34 (1), 1-6.

  • Gradstein, F.M., Ogg, J.G., Smith, A.G., Bleeker, W., Lourens, L.J., 2004. A new Geological Time Scale with special reference to Precambrian and Neogene. Episodes, 27(2), 83-100.

  • Haq, B.U. ve Van Eysinga, F.W.B., 1998. Geological Time Table (5.ci Baskı). Elsevier, Amsterdam.

  • Kazancı, N., Emre, Ö., Keçer,M., Özdoğan, M., 2000. Jeoloji raporları için güncel çökellerin haritalanması. Öneri ve örnek. 53. Türkiye Jeoloji Kurultayı (20-24 Şubat 2000) Bildiri Özleri, s. 237-238, Ankara.

  • Mascarelli, A.L., 2009. Quaternary geologists win timescale vote. Nature 459/4 (June), p. 624.

  • Pillans, B. ve Naish, T., 2004. Defining the Quaternary. Quaternary Science Reviews, 23 (23-24), 2271-2282.

  • Schneer, C.J., 1969. Toward a History of Geology. MIT Press, Cambridge, MA, USA, s. 469.

  • Şengör, A.M.C., 2000. Jeolojik Takvim. Cogita, 22 (1): 1-46.

  • Van Couvering, J.A. (Ed) 1997. The Pleistocene Boundary and Beginning of Quaternary. World and Regional Geology Series 9, Cambridge University Press, New York, 312 s.

  • Wolff, E.W., 2007. When is the “present”? Quaternary Science Reviews, 26 (25-28), 3023-2024.

  • Kazancı, N . (2009). Neojen-Kuvaterner sınırının değişmesi ve beklenen gelişmeler . Türkiye Jeoloji Bülteni , 52 (3) , 367-374 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tjb/issue/28365/301601

    • SAYI TAM DOSYASI
    PDF Olarak Görüntüle