Türkiye Jeoloji Bülteni

Öz: Eosen`de etkin olan kırık sistemleri volkanik malzemelerin ortaya çıkmasına; olasılıkla Üst Miyosen`de yeniden aktif hale geçerek hidrotermal akışkanlara olanak sağlamış gözükmektedir. Böylece Sivas batısında sıcak sular ile volkanojenik bileşenlerin kimyasal etkileşiminin ürünleri olan hidrotermal neoformasyon mineralleri oluşmuştur. Şeyhhalil, Canabdal, Kiremitli ve Kavak yörelerindeki beyaz-sarı renkli bozuşmuş volkanik kayaçlarda egemen olarak kaolinit veya I-S gelişmiştir. Ayrıca bu kayaçlarda jarosit, alünit, goya-zit, jips, barit, hematit, götit, pirit, markasit, jipsit, siderit ve tridimit mineralleri de saptanmıştır. Sadece Can-abdal yöresindeki alünit ve goyazit K-feldispattan türemiştir. Alünitin gözlenmediği diğer yörelerde ise jarosit ortaya çıkmakta ve çoğunlukla götite eşlik etmektedir. Bu mineralin oluşumunda biyotit ve/veya opak minerallerin bozuşması gerekmektedir. Kaolinit ve I-S`ler için, ortamlar farklı olmasına rağmen, tonştaynlara benzer bir oluşum biçimi ileri sürülebilir. Burada ilk aşama volkanik camın asidik hidrotermal çözeltiler ile ayrışması ve oluşan sulu Al-silikatjeli biçimindeki ara üründen itibaren kaolinit veya I-S`in sentezi olasılı gözükmektedir.

Öz: Bu çalışma, Mut`un (Mersin) 4-5 km kuzeydoğusunda bulunan Elmedin tepe resifi ve Kmlkaya tepe resif kompleksinin petrografîk-modal analiz incelemesini içermektedir. Mut Havzasında, resifal kireçtaşlarından oluşan Mut formasyonu (Orta Miyosen), resif aralarında ve nispeten derin havzada çökelmiş, kiltaşı-marn-killikireçtaşı ardalanmasından ibaret Köşeledi formasyonuyla yanal ve düşey geçişli dokanağa sahiptir. Mut formasyonu Geç Kretase yaşlı kireçtaşlar mı, Burdigaliyen yaşlı akarsu ve göl çökellerinden oluşan Derinçay formasyonunu ve Akitaniyen-Burdigaliyen yaşlı gölsel sedimanlardan ibaret Fakırca formasyonunu uyumsuz olarak üzerlemektedir. Petrografik çalışmalar sonucu, Kızılkaya tepe resifi kompleksi, Elmedin tepe resifi ve çevreleyen tortularda üç fasiyes ayrılmıştır. Modal analiz sonuçlarına göre taban fasiyesinde (vaketaşı-istiftaşı), mikrit: % 60,4;sparit % 4,1; çatı oluşturucu organizma: % 18,7; intraklast: % 5,3; diğer bileşenler: % 11,5 oranlarında bulunmuştur. Resif çekirdeği fasiyesi bağtaşı-çatıtaşı alt fasiyesinde, mikrit: % 26,4; sparit: % 18,4; çatı oluşturucu organizma: % 43,6; intraklast: % 3,5; diğer bileşenler: % 8,1; vaketaşı-istiftaşı alt fasiyesinde, bağlayıcı: % 48,8;sparit: % 12,2; çatı oluşturucu organizma: % 5,7; intraklast: % 12,3; diğer bileşenler: % 21,1 oranlarında bulunmaktadır. Örtü fasiyesi (vaketaşı-istiftaşı) içinde, mikrit: % 54,8; sparit: 7,5 % çatı oluşturucu organizma: % 16,8;intraklast: % 7,3; diğer bileşenler: % 13,7 olarak belirlenmiştir. Deniz seviyesinin durayh, ortam koşulları uygun olduğunda çatı oluşturucu organizma (kırmızı alg+mercan+bryozoa) oranı sabit kalmıştır. Deniz seviyesinin yükseldiği kısımlarda çatı oluşturucu organizmalar nispeten azalarak, bağlayıcılar artmıştır. Diğer bileşenler ve dalga aktivitesine bağlı olarak intraklastlar önemli oranda artmıştır.

Öz: Konya`nın KB`sı Neojen yaşlı volkanik breş, aglomera, tüfit, tüf ve andesit, dasit ve bazaltik andezit lavlarıyla kaplıdır Bazaltik andezitler yaklaşık olarak % 7-10 olivin, %3-5 klinopiroksen, %5-10 ortopiroksen,%6()-7() plajiyoklaz ve % 5-10 opak mineral fenokristalleri içerirken andezitik lavlar % 50-60 plajiyoklaz, %10-15 hornblende, %5 biyotit, %2 klinopiroksen, %1 sanidin, %1 kuvars ve % 3 opak mineral oluşmaktadır. Dasitik kayaçlar %35-40 plajiyoklaz, % 10-15 kuvars, %15-20 hornblend, %10-12 biyotit, % 2-3 opak mineral, % 3 sanidin içerirler Dasit ve andezitik kayaçlar salınım zonlanma ve elek dokusuna sahiptirler. Volkanik kayaçların bileşimi bazallik andezitten dasite kadar değişir ve tipik bir kalkalkalin karakter gösterirler. Ana ve iz element içeriklerinin değişimi hornblend, plajiyoklaz, piroksen, ve titanlı magnetitin fraksiyonel kristalleşmesine ileri sürmektedir Plajiyoklaz farklılaşması zayıf negatif Eu anomalisinin gelişimi ile doğrulanmaktadır. Yüksek LREE/HREE ve LILE/HFSE oranları çalışılan örneklerin aktif kıta kenarında dalma batma ile ilişkili bir magmadan oluştuğunu göstermektedir Kayaçların oldukça farklılaşmış ve zengin REE grafiği bu kayaçların oluşumunda kıta kabuğunun içerildiğine işaret etmektedir.

Öz: Güneybatı Trakya`da temeli oluşturan Yeniköy Karışığı, mavişist ve yeşilşist fasiyesi koşullarında metamorfizma geçirmiş çeşitli kay aç bloklarından oluşmaktadır. Glokofan-lavsonitşist, tremolit/aktinolitfels, kloritepidotşist ve serpantinit, karışığı oluşturan esas kayaç bloklarıdır. Bunlara ek olarak, hafif rekristal ize kireçtaşı, metaçört, metabazit ve irili ufaklı çeşitli volkanik kayaç blokları da bulunmaktadır. Tektonik melanj özelliği sunan birim, Üst Kretase yaşlıdır. Az miktarda bağlayıcı malzeme içeren bu karışık, blok ağırlıklıdır. Yeniköy Karışığı, Rodop-Pontid Kıtası ile Sakarya Kıtası arasında bulunan Pontid-içi Okyanusu kabuğunun kıtasal kabuk altına dalması sonucu gelişen gömülme metamorfızması koşulan altında, bazik kökenli kayaçlardan türemiştir. Alp Orojenezi sırasında Yeniköy Karışığı`nı etkileyen iki farklı metamorfik süreç gelişmiştir. İlk olarak kayaçlar, mavişist fasiyesi (Mİ) koşullan altında yüksek basınç/düşük sıcaklık (YB/DS) metamorfizmasına maruz kalmışlardır. İlk metamorfizma evresinde metabazitlerde, glokofan ve lavsonit mineralleri meydana gelmiştir. M2evresinde ise, tipik yeşilşist fasiyesi koşullan etkili olmuştur. Klorit, epidot, aktinolit ve albit bu metamorfik evrenin mineralleridir. Yeşilşist metamorfızması sonucu, mavişist minerallerinden olan glokofan, aktinolit tarafından kuşatılmış; lavsonit yerini kısmen epidota bırakmıştır. YB/DS metamorfızmasında (Mİ), yaklaşık 6-10 kbar basınç ve 250-400 ^oC sıcaklık koşullarının etkili olduğu belirlenmiştir. M2 evresinde ise 4-6 kbar basınç ve 350-450 ^oC sıcaklık koşulları tespit edilmiştir. Böylece Yeniköy Karışığı kayaçlarında tespit edilen mineral toplulukları ve dokusal özellikleri dikkate alındığında, PTt evriminde çok evreli metamorfizmanın varlığı ortaya çıkmaktadır. Yeşilşist fasiyesi metamorfızması, daha önceden etkili olan mavişist metamorfizmasını kısmen üzerlemiştir.