Türkiye Jeoloji Bülteni
Türkiye Jeoloji Bülteni

Türkiye Jeoloji Bülteni

1997 ŞUBAT Cilt 40 Sayı 1
KAPAK
PDF Olarak Görüntüle
KÜNYE
PDF Olarak Görüntüle
İÇİNDEKİLER
PDF Olarak Görüntüle
Afyon Metasedimanter Grubunun Mesozoyik Öncesi Metamorfîk Evrimi
Arif Ümit Tolluoğlu Yavuz Erkan Cüneyd Dayhan Mehmet Nuri Boyaci Fatma Yavaş
PDF Olarak Görüntüle

Öz: Afyon zonunda baskın olarak sedimanter kökenli litolojilerin oluşturduğu bölgesel metanıorfitler Afyon metamorfitleri olarak tanımlanır. Alt ve üst metaınorfitler. olarak iki alt gruba ayrılan Afyon metamorfitleri, Orta / Üst Devoniyen-Üst Permiyen yaşlı Anadolu karbonat platformu tarafından diskordansla örtülür. Doğanlar şistleri, Çakmak kuvarsiti ve Sandıklı porfiroyidi alt metamorfite ait litofasiyeslerdir. Olasılıkla Kambriyen - Alt Ordovisiyen aralığında orojenik metamorfizma geçirmiş ve üç plastik deformasyon evresinden (Fİ, F2, F3) etkilenmiştir. Deliktaş meta - konglomerası. Ballıca filliü ve Iscehisar mermeri üst metamorfite ait litofasiyeslerdir. Üst metamorfiti etkileyen ikinci metamorfizma olasılıkla Kaledoniyen orojenezinin geç evresine (Geç Silüriyen) ait çok evreli deformasyonların (F4, F5, F6,F7) sonucudur. Afyon metamorfitleri ve Anadolu karbonat platformunun oluşturduğu istif Afyon metasedimanter grubu olarak adlandırılmıştır. Metasedimanter istif Mesozoyik öncesi dönemde metamorfik evrimini tamamlamış ve Triyas yaşlı çökeller ile örtülmüştür.

  • Afyon Metamorfikleri

  • Dinamotermal metamorfizma

  • Anadolu platformu

  • Paleozoyik

  • Berry, W.B.N. and Boucot, A.J., 1973, Glacio - Eustatic Control of Late Ordovician - Early Silurian Platform Sedimentation and Faunal Changes: Geological Society of America Bulletin, v. 84, p. 275 - 584.

  • Bektaş, F.Y., 1996, Afyon (Kızıldağı - Değirmendere - Işık lar) Yöresi Bölgesel metaınorfiklerinin Petrografik ve Yapısal incelenmesi: H.Ü., Fen Bilimleri Enst., Yük., Müh. Tezi 104 s. (Yayınlanmamış).

  • Boyacı, M.N., 1996, Bayat (Afyon KD) yöresi bölgesel metamorfitlerinin petrografik ve yapısal incelenmesi: H.Ü., Fen Bilimleri Enst., Yük., Müh. Tezi 110 s. (Yayınlanmamış).

  • Candan, O., 1995, Menderes Masifindeki kalıntı granulit fasiyesi metanıorfizması: Tr. J. Earth Scie., 4, 34 - 55.

  • Cocks, L.R.M. and Fortey, R.A., 1988, Lower Paleozoic fades and faunas around Gondwana: In Audley - Charles, M.G. ve Hallam, A. (eds), Gondwana and Tethys, Geol. Soc.Spe. Publ., 37, 183 - 200.

  • Condie, K.C., 1989, Plate tectonics and Crustal evolution: Per gamon press, Oxford, 3th Edi., 476 s

  • Dean, W.T., Martin, F., Monod, O., Bozdoğan, N., Gül, M.A. ve Özgül, N., 1991, Early Palaezoic evolution of the Gondwana Land Margin in the western and Central Taurids, Turkey: Ozan Sungurlu Bildirileri, 262 - 273.

  • Demirtaşlı, E., 1984, Stratigraphy and tectonics of the area between Silifke and Anamur, Central Taurus Mountains: Geology of the Taurus Belt, I. International Symp., Ankara, 101 -118.

  • Dewey, J.F., 1988, Extensional Collapse of Orogens. Tectonics, 7/6, 1123-1139.

  • Eren, Y., 1990, Engili (Akşehir) ve Bağkonak (Yalvaç) köyleri arasında Sultandağları Masifinin tektonik özellikleri: TJ. Bült., 33, 39 - 50.

  • Erkan, Y., Bayhan, H., Tolluoğlu, A.Ü. ve Aydar, E., 1996, Afyon yöresi metamorfik ve volkanik kayaçlannın jeolojik, petrografik ve jeokimyasal incelenmesi: TÜBİTAK, YBAG / 0044 - DPT projesi raporu, 210 s. (Yayınlanmamış).

  • Gutnic, M., Monod, O., Poisson, A. and Dunıont, J.F., 1979, Geologie des Taurides occidentales (Turquie): Soci ete Geologique de France, Memorie 137, 112 p.

  • Güvenç, T., Demirel, I.H. ve Tekinli, U.K., 1994, Lavrasya ve Gondvana arasında kalan Orta Doğunun Üst Paleozoyik paleocoğrafyası ve Paleozoyik stratigrafisi: Türkiye 10. Petrol. Kong. ve Sergisi, 94 - 111.

  • Havlicek, V., 1981, Some problems of the Ordovician in the Mediterranean region: Peter Sonnenfeld (Ed), Tethys the ancestral Mediterranian Benchmark Papers in Geology, 71 - 76.

  • Hoschek, G., 1969, The stability of stauralite an chloritoid and their significance in metamorphism of pelitik rocks: Contr. Mineral, and Petrol. 22, 208 - 232.

  • Husseiiıi, M.I., 1990, The Cambro - Ordovician Arabian and adjoining plates; A Glacio - Eustatic Model: J. Petrol. Geol., 13/3, 267 - 288.

  • Husseini, M.I., 1991, Tectonic and depositional Model of the Arabian and adjoining plates during the Silurian - Devonian: AAPPG Bull., 75 / 1, 108 - 120.

  • Kozlu, H., 1994, Feke - Masurlu dolayının jeolojisi ve Petrol olanakları: TPAO Rap. No: 3465, Ankara.

  • Kroner, A. ve Şengör, A.M.C., 1990, Archean and Proterozoic ancestery in late Precambrian to early Paleozoic crustal elements of southern Turkey as revealed by single - zircon dating: Geology, v. 18, p. 1186 - 1190.

  • Mahmoud, M.D., Vaslet, D. and Husseini, M.I., 1992, The Lo wer Silurian Qulibah Formation of Saudi Arabia: An Important Hydrocarbon Source Rock: AAPG, v. 76, no. 10, p. 1491 -1506.

  • McClure, H.A., 1978, Early Paleozoic Glaciation in Arabia: Paleogeography, Paleoclimatology, Palaoecology, v. 25, p. 315-326.

  • Metin, S., Genç, Ş. ve Bulut, V., 1987, Afyon ve dolayının jeolojisi: M.T.A. Jeoloji Etüdleri Dai., 2113, 74 s.

  • Özgül, N., 1976, Torosların bazı temel jeoloji özellikleri: TJ.K. Bült., 19/1,65-78.

  • Özgül, N., Metin, S., Göger, E., Bingöl, I., Baydar, O. ve Erdoğan, B., 1973, Tufanbeyli dolayının Kambriyen - Tersiyer kayaları: TJ.K. Bült., 20 / 2, 82 - 100.

  • Özgül, N., 1984, Stratigraphy and tectonic evolution of Central Taurids, in Geology of the Taurus Belt: MTA, Pub., pp. 77 - 90, Ankara.

  • Öztürk, A., 1981, Homa - Akdağ (Denizli) yöresinin Stratigrafisi: TJ.K. Bült., C. 24, 75 - 84.

  • Powell, R. and Holland, T., 1990, Calculated mineral equilibria in the pelit system, KFMASH (K2O -FeO-MgOA12O3 -SİO2 -H2O): Amer. Miner. Vol. 75, 367 - 380.

  • Sayar, C, 1994, Ordovisiyen sonunda buzullaşma, fauna topluluğu ve lapetus Okyanusunda Türkiye`nin yeri: 47. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildiri özleri, 38.

  • Scotese, C.R., Bambach, R.K., Barton, C, Van der Voo, R. and Zeigler, A.M., 1979, Paleozoic base maps: J. Geol.,87,217-277.

  • Sheehan, p., 1973, The relation of late Ordovician glaciation to the Ordovician - Silurian changeover in North American brachiopod faunas: Lethaia 6: 147 -154.

  • Sümer, E.Ö., 1995, Iscehisar (Afyon KD) bölgesel metamorfitlerinin mineralojik - petrografik ve yapısal incelenmesi: H.Ü. Fen Bilimleri Enst.. Yük. Müh. Tezi, 86 s. (Yayınlanmamış).

  • Tolluoğlu, A.Ü. ve Sümer, E.Ö., 1995, Gondvana kuzeyi Anadolu Mikrokıtası Erken Paleozoyik evrim modeli: TJ. Bült., C. 38, Sayı 2,1 - 22.

  • Vail, P.R., Mitchum, R.M.Jr. and Thompson, S.IIL, 1977, Global cycles of relative changes of sea - level. In: C.E.P. Payton (Ed), seismic stratigraphy - applications to hydrocarbon exploration: AAPG mem., 26, 83 - 98.

  • Winkler, H.G.F., 1979, Petrogenesis of metamorphic rocks: Springer - Verlag, 5th. Edi., New York, 348 p.

  • Zeigler, A.M., Scotese, C.R., McKerrow, W.S., Johnson, M.E. and Bambach, R.K., 1979, Paleozoic paleogeography: Ann. Rev. Earth Planet. Sci., 7,473 - 502.

    • Keban (Elazığ) Simli Kurşun Yatağı Batı Fırat Sahası Gümüşlü Mangan Cevherlerinin Jeokimyası
    Hüseyin Çelebi
    PDF Olarak Görüntüle

    Öz: Makalede Keban (Elazığ) dolayından derlenen cevher örneklerinin Ba ve buna bağlı olarak Pb, Sr, Mn ve Fe içerikleri jeokimyasal açıdan incelenmektedir. Cevherleşmelerdeki çok değişken barit oranı %28`e ulaşmaktadır. BaO derişimi MnO ve FeO derişimlerine oranla düşük, PbO`ya oranla yüksektir. Arazi ve mikroskopik araştırma sonuçları, oluşuklardaki Ba`un sadece barite bağlı olduğunu göstermektedir. Log - normal bir dağılım sunan Ba değerleri, S, Pb ve Sr değerleri ile uyumlu, Ca ve Mg ile de uyumsuz birbağıntı göstermektedir. FeO ile BaO + MnO arasında uyumlu bir bağıntı bulunmaktadır. Bu bağıntıdan yeni oluşukların aranmasında yararlanılabilir. Baritin iri kristalli oluşu, sülfîtli cevherlerde de gözlenmesi, Mn ve Fe oksit /hidroksitleri ile beraber bulunması, yüksek Pb ile düşük S, Cu ve Zn derişimleri, Mn ve As arasındaki uyumlu bağıntı ve elementlerin log - normal dağılımı eksalatif sedimanter oluşum savını kuvvetlendirmektedir. Mn - Ba ve Fe/Mn - Ba değişimleri bakımından Keban gümüşlü mangan oluşukları En Kafala (Etyopya) ve Stromboli (Yunanistan) eksalatif sedimanter yataklarına benzemektedir.

  • Keban

  • Jeokimya

  • Mangan

  • Baryum

  • Ahrens, L.H., 1954, The lognormal distribution of the elements(1). Geochim. etCosmochim. Acta5,49-73.

  • Ahrens, L.H., 1966, Elements distribution in specific igneous rocks-VIII. GeochimetCosmochim. Acta30,109 - 122.

  • Akgül, B., 1993, Piran köyü (Keban) çevresindeki magmatik kayaçların petrografik ve petrolojik özellikleri. Doktora tezi (yayınlanmamış), FÜ, Elazığ, 128 s.

  • Aktaş, G. ve Robertson, A.H.F., 1990, Tectonic evoluation of the tethys suture zone in SE Turkey: Evidence from the petrology and geochemistry of late Cretaceous and Middle Eocene extrosives. MALPAS, E.M.. (ed.), 1990: Ophiolithes oceanic crustal analogues, proceeding of the symp. Troodos 1987, Lefkoşe, 311-328.

  • Asutay, H.J., 1988, Baskil (Elazığ) çevresinin jeolojisi ve Baskil Magmatitlerinin petrolojisi. MTA Der. 107, 25 - 34.

  • Barnes, H.L., 1975, Zoning of ore deposits: Type and causes. Trans. R. Soc. Edinburgh 69, 295-311.

  • Berger, A., 1969, Zur Geochemie und Largerstattenkunde des Mangans. Erzmetall 20/3,131 -137.

  • Bonatti, E., Fisher, D.E., Joensuu, O., Rydell, H.S. and Beyth, M., 1972, Iron - manganese - barium deposit from the northern Afar Rift (Ethiopia). Econ. Geol. 67, 717-731.

  • Çelebi, H., Peker, I. ve Utlu, F., 1995, Die Spurenelemente Cd und Sb der Mn - Fe - Erze aus derWest - Euphrat - Haefte des Lagestattendistriktes Keban, Provinz Elazığ / Osttürkei. Chemie der Erde 55, 119 -132.

  • Çelebi, H. ve Hanelçi, Ş., 1996, Geochemische und geostatistische Untersuchungen an Mn - Erzen des Lagerstattedistriktes Keban, Provinz Elazığ / Türkei. Geolog. Jahrb. (baskıda).

  • Dirim, M.S., Koçak, N., Yiğit, L., Kançın, N. ve Esen, K, 1985, Keban Fıratv Batı Yakası Mn - Ag - Pb -Zn - Au cevherleşmesi ve 1984 yılı arama çalışmaları. Etibank raporu, 1985 / 3 (yayınlanmamış), Ankara, 52 s.

  • Dörffel, K., 1962, Beurteilung von Anlysenverfahren und - ergebnissen. Welimer, F. -W. (ed.), 1989: Rechnen für Lagerstattenkundler 2. Clausthaler Hefte 26, Clausthaler - Zellerfeld, 460 s.

  • Engelhard, W.V., 1936, Die Geochemie des Bariums. Chemie der Erde 10, 187 -245.

  • Hanelçi, Ş., 1991, Zeryan Dere - Sirfil Tepe (Keban - Elazığ) Metallojenisinin incelenmesi. Doktora tezi (yayınlanmamış), İÜ, 200 s.

  • Hanelçi, Ş., 1996, Mineralogie und die Genese der Cu - Vorkommen von Zeryan Dere des Lagerstaettendistriktes Keban, Elazığ/ Osttürkei. Geol. Jahrb. (baskıda).

  • Howard, K.W. and Hanor, J.S., 1987, Compositional zoning in the Fancy Hill stratiform barite deposit, Ouachita Mountains, Arkansas, and evidence for the lack of associated massive sulfudes. Econ. Geol. 82, 1377 - 1385.

  • Kineş, T., 1969, The geology and ore mineralization of the Keban area, eastern Turkey. Doktora tezi (yayınlanmamış), Durham / İngiltere, 213 s.

  • Kipman, E., 1976, Keban`ın jeolojisi ve volkanitlerinin petrolojisi. Doktora tezi (yayınlanmamış), İÜ, 91 s.

  • Kipman, E., 1982, Keban volkanitlerinin petrolojisi. İÜ Yerb. Derg. 3 - 4, 205 - 230.

  • Köksoy, M., 1972, Keban madeni civarında cevherleşme ile ilgili elementlerin dağılımları. Etibank raporu 983 (yayınlanmamış), Ankara, 88 s.

  • Kumbasar, L, 1964, Keban bölgesindeki cevherleşmelerin petrografik ve metalojenik etüdü. Doktora tezi (yayınlanmamış), İTÜ, 113 s.

  • Lepeltier, C, 1969, A simphtıed statistical treatment of geo chemical data by graphical representation. Econ Geol. 64,538 -550.

  • Maynard, J.B., 1983, Geochemistry of sedimentary ore deposits. Springer Veri., New York - Heidelberg - Berlin, 305 s.

  • Maynard, J.B. and Okita, P.M., 1991, Bedded barite deposits in the United States, Canada, Germany and China: Two major types based on tectonic setting. Econ. Geol. 86, 364 - 376.

  • Nicholson, K., 1992, Contrasting Mineralogical - Geochemical Signiture of Manganese Oxide: Guides to Metallogenesis. Econ. Geol. 87, 1253 -1264.

  • Öztunalı, Ö., 1989, Keban maden sahaları durum tespit raporları 1985 - 89 (yayınlanmamış). Etibank Maden Arama Müd., Ankara, 30 s.

  • Petrascheck, W. and Petrascheck, W.E., 1992, Lagerstaettenlehre. Schweizerbartsche, Stuttgart, 245 - 249.

  • Ringwood, A.E., 1955, The priciples governing trace element distribution during crystallization. Geochim. et Cosmochim. Acta7, 189 - 202.

  • Rosier, H.J., 1979, Lehrbuch der Mineralogie.VEB deutscher Veri. für Grundstoffîndustrie, Leipzig, 832 s.

  • Seeliger, T.C., Pernicka, E., Wagner, G.A., Begeman, F., Schmitt - Strecker, S., Eibner, C, Öztunalı, Ö., Baranyi, I., 1985, Archao - metallurgische Untersuchungen ni Nord- und Ostanatolien. 32. Jahrbuch des Römisch - Germanischen Zentralmuseums, Mainz, 597 - 659.

  • Shannon, R.D., 1976, Revised effective ionic radii and sysmatic studies of interatomic distances in halides and chalkogenides. Acta Crystallogr. A 32, 751 - 767.

  • Sikazono, N., 1994, Precipitation mechanisms ofbarite in sulfate - sulfide deposits in back - arc basins. Geochim. etCosmochim. Acta 58, 2203 - 2213.

  • Smirkov, V.I., 1970, Geologie der Largerstatten Mineralischer Rohstoffe. VEB Verl., Leipzig, 563 s.

  • Smirkov, S.I., 1963, Statistical distribution of the concentrations ofthe elements in natural waters. Schroll, E., (ed.), 1975: Analytische Geochemie. Enke Verl., Bd. I, Stuttgart, 292 s

  • Stamatakis, M.G. andHein, J.R., 1993, Origin of barite in Ter tiary marine sedimentary rocks from Lefkas Island, Greece. Econ. Geol. 88,91 -103.

  • Tızlak, E, 1991, Keban - Ergani yöresinde Madencilik (1780 - 1850). Doktora tezi (yayınlanmamış), FÜ, Elazığ, 402 s.

  • Ulutan, B., 1987, Etibank. Etibank Matbaası, Ankara, 96 - 98.

  • Yazgan, E. ve Chessex, R., 1991, Geology and tectonic evoluation of tlıe Southeastern Taurides in the Region of Malatya. TPJD - Bull. 3/1,1 - 42.

  • Yılmaz, A., Ünlü, T. ve Sayılı, S., 1992, Keban (Elazığ) kurşun - çinko cevherleşmelerinin kökenine bir yakla şım: Ön çalışma. MTADerg. 114,47 - 70.

  • Yılmaz, Y., 1993, New evidence and model on the evoluation of the southeast Anatolia orogen. Geol. Soc. Am. Bull. 105,251-171.

  • Yiğit, L., 1989, Keban Gümüşlü mangan cevherleşmesi. Etibank raporu (yayınlanmamış), Ankara, 68 s.

  • Ziserman, A., 1969, Geological and mining study of Keban Madeni, Elazığ / Turkey. Doktora tezi (yayınlanmamış), BRGM, Fransa, 123 s.

    • Avcıpmarı (Yıldızeli - Sivas) Sülfîd Cevherleşmesinin Jeolojisi ve Kökeni
    Osman Koptagel Ahmet Efe
    PDF Olarak Görüntüle

    Öz: Avcipınarı sülfid cevherleşmesi Eosen yaşlı bazaltik andezitlerden ve tüflerdeıı oluşan volkanitler içerisinde yer almaktadır. Breş dolgusu şeklinde yapısal özellik gösteren cevherleşmenin yan kayacın yoğun killeşmenin geliştiği tüller oluşturmaktadır. Cevherleşmenin parajenezinde pirit (pirit I, II ve III), markazit, bravoyit, kalkopirit, sfalerit, galenit, fahlerz (tennantit ve goldfieldit)- kovellin - bornit, malahit - azurit, barit, jips ve jel silis oluşumları yer almakta olup egemen mineralleri bravoyitlerle kimyasal zonlanma oluşturan özşekilli piritler (pirit I) ile kolloform ve konsantrik dokunun çok tipik örneklerinin izlendiği nıelnikovit - piritler (pirit III) oluşturmaktadır. Avcıpınarı sülfid cevherleşmesinin çevre ve yankayaçları, mineral parajenezi, yapı doku özellikleri ve kimyasal analiz sonuçları, cevherleşmenin hidrotermal süreçlerin en düşük sıcaklık değerlerinde oluştuğunu, bravoitlerdeki Co - Ni elementlerinin olasılıkla derinlerdeki ultramafik kayaçlardan kaynaklandığını göstermektedir.

  • Avcıpınarı (Yıldızeli - Sivas)

  • Sülfid cevherleşmesi

  • Pirit

  • Hidrotermal süreç

  • Aral, H., 1990, Orta Anadolu`da Delice - Yerköy arasında yer alan sedimanter bakır (gümüş - uranyum) yalakları nın statigrafisi, sedimantolojik özellikleri ve oluşu mu. M.T.A. Dergisi, Sayı: 110. s. 55 - 76.

  • Baker. RE., 1982, Evolution and Classification of Orogenic Volcanic Rocks; Andestites, Ed. by R.S. Thorpe; John Wiely and Sons Inc., p. 11 - 23.

  • Güleç, N. ve Erler, A., 1983, Masif Sülfıd yalaklarmdaki pirit lerin karakteristik iz elemeni içerikleri. T J.K. Bül., C. 26, S. 2, 145 - 156.

  • Kraufskopf, K.B., 1979, Introduction to Geoechemistriy (2nd ed.) McGraw - Hill Comp., 617 p.

  • Le Maitre. R.W., Bateinan, P., Dudek. A., Keller, J., Lameyre Le Bas, M.j., Sabine, P.A.. Sclimid, R., Sorensen, H., Slreckeisen, A., Wooley, A.R. and Zanettin, B., 1989. A classification of Igneous Rocks and Glossary of Terms. Recom. of The Int. Union of Geol. Sci. Subcom. of The Sys. oi Igneous Rocks. Blackwell Sci. Publ.. 193 p.

  • Romdohr. P., 1980, The Ore Minerals and Their Intergrowihs. 2nd ed.. In two volumes, Pergamon Press, 1207 p.

  • Rose, A.W., Hawkes, H.E. and Webb, J.J., 1979, Geochemistry in mineral exploration. Academic Press Inc., London, 635 p.

  • Siegel. F.R., 1974, Applied Geochemistry. John Wiley and Sons Inc., New York, 353 p.

  • Smirnov, V.I., 1983, Studies of Mineral Deposits. Mir Publishers, Moscow, 288 p.

  • Tatar, Y., 1983, Yıldızeli Subaşı Köyü yöresinde tektonik incelemeler. T.J.K. Bül., Sayı: 4, s. 3 - 15.

  • Winchester, J.A. and Floyd, P.A., 1977, Geochemical Discrimination of Different Magma Series and Their Differantiation Products Using Immobile Elements. Chem. Geol., Vol: 20, p. 325 - 343.

    • Şile Bölgesi (İstanbul) Üst Kretase Volkaniklerinde Mordenit Türü Zeolit Oluşumu
    Recep Fahri Esenli Bektaş Uz Işik Kumbasar
    PDF Olarak Görüntüle

    Öz: Şile Bölgesinde geniş alanlarda yüzeylenen Üst Kretase yaşlı, andezit, dasit karakterli volkaniklerde mordenit tipte zeolitik ayırışıın ürünü saptanmıştır. Mordenitçe zengin örneklerde belirgin bir silisleşme (kuvars ve opal - CT) ve çok düşük oranlarda killeşnıe (smektit ve illit) görülürken mordenit saptanmayan örneklerde önemli oranda killeşme mevcutdur. Bu ayrışımlar cahısal kesimlerde ve boşluklarda gelişmişlerdir. Ayrıca, yine boşluklarda ve daha çok fenokristallerde kloritleşme, karbonatlaşma, kaolinleşme ve serisitleşme tipte ayrışımlar belirlenmiştir. Mordenit kristalleri prizin atik görünümlerde, yaklaşık 40x80 |im boyutlarda, altıgen enine kesitlerinde ise 10 ile 40 (im aralığında değişen kalınlıklardadır. Birim hücre kimyasal bileşimleri ortalama olarak "Ca 4 5 (Al 1 3Si^O9 6 ). 11 H2O "formülü ile ifade edilir. Mordenitler üzerinde yapılan diferansiyel termal ve termogravimetrik analizler sonucunda 110°C ve 56O°C`lerde endotermik tepkimeler saptanmış ve 950°C sınırına dek toplam %11 ağırlık kaybına uğradıkları anlaşılmıştır.

  • Şile Bölgesi

  • Volkaniklerde zeolitleşme

  • Mordenit

  • Barrer, R.M., 1948, Synthesis and reactions of mordenite. J. Chem. Soc. (London), 2158 - 2163.

  • Barrer, R.M., Denny, P.J., 1961, Hydrothermal chemistry of the silicates. Part x, A partial study of the field CaO - A12O3 - SiO2 - H2O J. Chem. Soc. (Lond), 983 - 1000.

  • Baykal, R, 1943, Geologie de la Region de Şile Kocaeli (Bithynie), Anatolie, Istanbul Univ. Fen Fak. Monog. No: 3, Istanbul.

  • Baykal, F., Önalan, M., 1979, Şile Sedimanter karışığı (Şile olistostromu). Türkiye Jeoloji Kurumu - İstanbul Üniversitesi Yerbilimleri, Altınlı Sempozyumu, 6 - 7 Mart, İstanbul, 15 - 24.

  • Betz, V., 1981, Zeolites from Iceland and the Faeroes. Miner. Record, 12, 5-26.

  • Galli, E., 1965, Lo spettro di polvera della dachiardite. Period. Miner., 34, 129-135.

  • Galli, E., Rinaldi, R., 1974, The crystal chemistry of epistilbites. Am. Miner., 59,1055 -1061.

  • Goodwin, J.H., 1973, Analcime and K - feldspar in tuffs of the Green River formation, Wyoming. Am. Miner., 58, 93-105.

  • Gottardi, G., Galli, E., 1985, Natural zeolites. SpringerVerlag, Berlin Heidelberg, 409 p.

  • Hawkins, D.B., 1988, A potential economic mordenite deposit Talkeetna Mountains, Alaska, 2nd Int. Conf. on the Occurrence, Properties and Utilization of Natural Zeolites (Eds: D. Kallo, H.S. Sherry), August 12 - 16, Budapest, Hungary, 19-27.

  • Hawkins, D.B., Sheppard, R.A., Gude, A.J., 1978, Hydrotermal synthesis of clinoptilolite and comments on the assemblage phillipsite - clinoptilolite - mordenite. In: San, L.B., Mumpton, F.A. (eds). Natural Zeolites. Pergamon, Elmsford, pp. 337 - 343.

  • Honda, S., Muffler, L.J.P., 1970, Hydrothermal alteration in core from research dril hole Y - 1, Upper Geyser Basin, Ye National Park, Wyoming. Am. Miner., 55, 1714 -1737.

  • Kostov, I., Mavrudchiev, B., Kunov, A., 1967, Distribution of zeolitic minerals in the western Srednogorie (in Bulgarian). Bull. Geol. Inst. Bulgar Acad. Sci. Ser. Geochim. Miner. Petr., 16, 61 - 93.

  • Kostov, I., 1970, Tectonomagmatic significance of zeolites in the western Srednogorian zone and the Rhodopes Bull. Geol. Inst. Bulgar Acad. Sci. Ser. Geochim. Miner. Petr., 19,235-241.

  • Kristamnnsdottir, H., Tomasson, J., 1978, Zeolite zones ingeothermal areas Iceland. In: Sand, L.B., Mumpton, F.A. (eds). Natural Zeolites. Pergamon, Elmsford, pp. 277 - 284.

  • Meier, W.M., 1968, Zeolite structures. In: Molecular Sieves. Society of Chemical Industry, London, pp. 10-27.

  • Minato, H., Takano, Y., 1964, An occurrence of potassium - clinoptilolite from Italia, Yamagata Pref. Japan (in Japanese). J. Clay Sci. Soc. Japan, 4,12 - 22.

  • Mishin, I.V., Beyer, H.K., 1993, Simplified X-ray diffraction methods for determining the framework composition of mordenites. Kinetics and Catalysis, 34, 307 - 310.

  • Nakajima, W., 1973, Mordenite solid solution in the system Na2Aİ2Si10O24 - CaAlsSijoO

  • Okay, A.C., 1948, Şile, Mudarh, Kartal ve Riva arasındaki bölgenin jeolojik etüdü. 1st. Üni., Fen Fak. Mecmuası, SeriB, CiltXIII, 4, 311 - 335.

  • Passaglia, E., 1975, The crystal chemistry of mordenite Contrib. Miner. Petrol 50, 65 -77

  • Reeuwijk, L.P. Van, 1974, The thermal dehydration of natural zeolites. Meded Landbouwhogesch Wageningen, 74,9,1-88.

  • Rudolf, P.R., Garces, J.M., 1994, Rietveld refinement of several structural models for mordenite that account for differences in the X-ray powder pattern. Zeolites, 14,137-146.

  • Seki, Y., Onuki, H., Okumura, K. ,Takashima, I., 1969, Zeoli te distribution in the Katayama geothermal area, Onikobe, Japan, Jpn. J. Geol. Geogr., 40, 63 - 79.

  • Seki, Y., Oki, Y. ,Okada, S., Ozawa, K., 1972, Stability of mordenite in zeolite facies metamorphism of the Oyama - Isehera district, east Tanzawa Mts., Central Japan. J. Geol. Soc. Jpn., 78, 145 -160.

  • Sendorov, E.E., 1963, Crystalization of mordenite under hydrothermal conditions. Geochem., 9, 848 - 859.

  • Sheppard, R.A., Gude, A.J., 1969, Diagenesis of tuffs in the Barstow County, California. US Geol. Surv. Prof, pp. 634.

  • Surdam, R.C., Parker, R.D., 1972, Authigenic aluminosilicate minerals in the tuffaceous rocks of the Green River formation, Wyoming. Geol. Soc. Am. Bull., 83, 689 -700.

  • Stoica, A.D., Tarina, V., Russu, R., Gherghe, G., 1992, Structural changes in mordenites revealed by two diinensional fourier synthesis of X-ray powder diffraction patterns. Zeolites, 12,706 - 709.

  • Utada, M., 1970, Occurrence and distribution of authigenic zeolites in the Neogene pyroclastic rocks in Japan. Sci. Pap. Coll. Gen. Educ. Univ. Tokyo, 20, 191-62;

  • Wirsching, U., 1981, Experiments on the hydrothermal formation of calcium zeolites. Clays clay minerals, 29, 171 - 183.

  • Wise, W.S., Nokleberg, W.J., Kokınos, M., 1969, Clinoptiloh `e an d ferrierite from Aoura, California. Am. Miner., ^ 88 /- 8J5.

  • Yeniyol, M., 1984, Istanbul killerinin oluşumu. Türkiye Jeolojj Kurultayı Bülteni, 5, 143 -150.

    • Valles Tip Kaldera Cehverleşmesi Örneği: Gümüşki (Maçka - Trabzon) Zn - Pb Yataklarının Jeolojisi ve Mineralojisi
    Bülent Yalçinalp
    PDF Olarak Görüntüle

    Öz: Gümüşki yöresi kayaçları, yaşları Jura`dan Tersiyer`e kadar değişen birimlerden oluşur. Tabandaki Jura yaşlı spilitleşmiş bazalt, andezit lav ve piroklastlarının oluşturduğu Pontid Alt Bazik Karmaşığı üzerine, Malm - Alt Kretase yaşlı Berdiga formasyonu gelir. Üst Kretase yaşlı cevherli dasitler yörenin cevherleşme içeren birimidir. Dikkaya dasiti ve Kıranoba birimi de Üst Kretaseyaşlı olup cevherleşme içermezler. Tersiyer yaşlı Zigana granitoyidi bu birimleri keserek kontak metamorfîzmaya uğratmıştır. Valles tipi kaldera oluşumuna bağlı olarak gelişen kırık sistemi, yöredeki damar ve masif sülfıd cevherleşmelerinin yerleşimini kontrol eder. Damar tipi yataklar Zn, Pb ve Au yönünden önemlidir. Epi-mezotermal karakterli damarlardaki eş kökenli parajenez: sfalerit, galen, pirit, kalkopirit, fahlerz, fraybergit, gümüşlü tetraedrit, nabit altın ve elektrumdur. Altının antimuana, gümüşün kurşuna, kadmiyumun çinkoya bağlı olarak arttığı saptanmıştır.

  • Kuzeydoğu Pontidler

  • Jeoloji

  • Cevher mineralojisi

  • Valles tip

  • Caldera

  • Pb - Zn damarları

  • Alpan, T., 1971. Of - Trabzon arasının jeolojik etüdü MTA Rap. No: 1177, Ankara (Yayımlanmamış).

  • Anglo - Tur, 1992, Report on work carried out on the Gümüşki Tepe option, south of Trabzon (Yayımlanmamış).

  • Aslaner, M., 1977, Türkiye bakır - kurşun - çinko yatakları nın jeolojik ve bölgesel sınırlamasıyla plaka tektoniği yönünden incelenmesi. KTÜ Yer Bil. Fak. yayını No: 12 70 s. Trabzon.

  • Calap, K., 1987, Gümüşki (Maçka - Trabzon) yöresi madenlerinin incelenmesi. KTÜ Fen Bil. Ens. Yüksek Lisans Tezi, Trabzon (Yayımlanmamış).

  • Gedikoğlu, A., 1970, Etude geologique de la region de Gölköy (province d`Ordu - Turquie): These de Doctorat Grenoble (Yayımlanmamış).

  • Gedikoğlu, A., 1978, Harşit granit karmaşığı ve çevre kayaçları (Giresun - Doğankent). Doçentlik Tezi, KTÜ. Yer Bil. Fak. Jeoloji Böl. (Yayımlanmamış).

  • Gedikoğlu, A., Pelin. S. ve Özsayar, T., 1982, Gölköy (Ordu) yöresinde bir paleo - kaldera ile cevherleşmelerinin konumu arasındaki ilişkiler. KTÜ Yer Bil. Dergisi, 2/1-2,119-129, Trabzon.

  • Gülibrahimoğlu, I., 1986, Trabzon ili Arsin - Araklı - Sürmene ve Çaykara ilçelerinin güney yörelerinde jeolojik incelemeler. MTA Raporu No: 980 Ankara (Yayımlanmamış).

  • Özsayar, T., Pelin, S. ve Gedikoğlu, A., 1981, Doğu Pontidler`de Kretase. KTÜ Yer. Bil. Derg. /2, 65 - 115, Trabzon.

  • Pelin, S., 1977, Alucra (Giresun) Güneydoğu Yöresinin Petrol Olanakları Bakımından Jeolojik incelemesi. KTÜ Yayın No: 87, 103 s. Trabzon.

  • Schultze - Westrum, H.H., 1961, Giresun civarındaki Aksu Deresinin jeolojik profili; Kuzeydoğu Anadolu`da Doğu Pontus cevher ve mineral bölgesinin jeolojisi ve maden yatakları ile ilgili mütaalalar. MTA Derg. 57, 65 - 74, Ankara.

  • Sillitoe, R.H. ve Bonham, H.F., 1984, Volcanic landforms and ore deposits Econ. Geol. 79, 1286 - 1298.

  • Smith, R.L., and Bailey, R.A., 1968, Resurgent Cauldrons; Coats, Robert R. et. al. ed Studies in Volcanology de: Geol. Soc. Amer. Meni. 116, 613 - 662.

  • Van, A., 1990, Pontid kuşağında Artvin bölgesinin jeokimya sı, petrojenezi ve masif sülfit mineralizasyonlan. Doktora Tezi, KTÜ Fen. Bil. Ens., 175 s., Trabzon (Yayımlanmamış).

  • Yalçınalp, B., 1983, Sürmene - Aksu (Trabzon) yöresinin jeolojisi ve metallojenezi. Yüksek Lisans Tezi KTÜ Jeoloji Müh. Böl, 55 s., Trabzon (Yayımlanmamış).

  • Yalçınalp, B., 1992, Güzelyayla (Maçka - Trabzon) porfiri Cu - Mo cevherleşmesinin jeolojik yerleşimi ve jeokimyası. Doktora Tezi KTÜ Fen Bil. Ens., 170 s., Trabzon (Yayımlanmamış).

  • Yıldız, B., 1982 - 1983, Doğu Karadeniz Bölgesi`nde Cu - Pb - Zn cevherleşmelerinin uzay görüntülerinden saptanan çeşitli yapılar ile ilişkisi. MTA Derg. 99 - 100.

    • SAYI TAM DOSYASI
    PDF Olarak Görüntüle