Türkiye Jeoloji Bülteni

Öz: Çalışma alanında, Prekambriyen`den, Senozoyik sonuna kadar bir istif gözlenmektedir. Toplam kalınlık 12000 m civarındadır. Metabazikler, amfibo litler ve bantlı gnayslardan kurulu Prekambriyen, Kaplandededağ ve Sünnieedağda yüzeyler. Paleozoyik birimler, iki çökelme dönemi gösterirler. Birincidönem Kambriyence başlar ve Silüriyen başlarında, regresyonla biter, Silüriyen`de transgresyonla başlayan ikinci evre, Karbonifer sonunda regresyonla biter. Çamdağ alanında Devoniyen, transgressif olarak Ordovisiyen-Alt Silüriyen birimlerini uyumsuzlukla üstler, Kaplandededağ-Düverdüzü kuzeylerinde, Prekambriyen kayaçları, Üst Kambriyen-Alt Ordovisiyen birimlerince, birincil stratigrafik dokanakla açısal uyumsuz olarak örtülürler. Ordovisiyen, kırmızı renkli çamurtaşı, silttaşı ve konglomeralardan kuruludur. Silüriyen`e ait mavimsi siyah renkli kireçtaşları ile ardalanmalı, siyah renkli şeyller, Ordovisiyen-Alt Silüriyen`e ait birimleri açısal uyumsuz olarak üstler, Silüriyen ile Devoniyen dokanağı uyumlu ve/veya geçişlidir. Zonguldak sahasında Devoniyen-Karbonifer dokanağı geçişlidir. Çalışma alanında Orta-Üst Karbonifer birimleri, Prekambriyen ve Alt Paleozoyik yükselimlerinden ötürü yüzlek vermezler. Karasalve sığ denizel ortamlarda çökelmiş olan Permo-Triyas birimleri, kendinden yaşlı birimler üzerine açısal uyumsuz olarak gelirler. Ereğli-Dikmentepe hattının doğusunda çökelen Üst Jura-Alt Kretase birimleri,paleo yükselimi aşarak, batıya devam etmezler. Neotetis okyanusunun kuzeye olan dalma-batmasına bağıl ada yayı volkanizması Senomaniyen`de başlamış, Eosende bitmiştir. Çalışma alanında farklı fasiyesler sunan Eosen birimleri, açısal uyumsuzluklarla başlarlar, Oligo-Miyosen`de aşman alana, Pliyosen karasalları çökelmiştir. Orhandağ ve Sünicedağ`da yüzeylenen granitoidler ve diyabazik kayaçlar, Üst Jura`dan yaşlıdırlar.

Öz: Doğu Anadolu`nun Muş ve Aladağ bölgelerinin hafif acı su tabakalarındaki fosiller incelenmiştir. Esas olarak Leuciscus (Pafeeûleuciscus) eoningensis AG. ele alınmıştır. Bunun yanısıra azami binde üç tuz ihtiva eden tatlı suların molluskları Planorbarius, Gyraulus ve Congeria genusiarı, ostracod Cyprideis toro&a (JONES 1850) ve dört yaprak fosili bulunmuştun Bu fosiller Üst Miyosen`den Pliyosen`e kadar yaşamıştır.

Öz: Bu çalışmada, Korkuteli yöresinde, marn, kireçtaşı, kumtaşı ardalanmasından oluşan Üst EosenAlt Oligosen sedimanlarmdaki kalkeri nannoplank tonlar ilk kez incelenmiştir. Bu istifte 48 nannoplankton türü tanımlanmış ve aşağıdaki 6 nannoplankton zonu ayırtlanmıştır.Üst Eosen : Sphenolithus pseudoradians zonu, Isthmolithus recurvus zonu, Chiasmolithus oamaruensis zonu, Discoaster saipanensis zonu, Alt Oligosen : Helicopontosphaera reticulata zonu, Ericsonia subdisticha zonu,Eosen/Oligosen sınırı Discoaster barbadiensis ve Discoaster saipanensis türlerinin son görünümü ileçizilir.Nannoplankton zonları, dünya üzerinde aynı düzeylerde yapılmış çalışmalarla korele edilmiştir. Buçalışma ile tanımlanan nannoplankton topluluğunun, tropik kuşaktan çok, ılıman kuşağa ait olduğu görülmüştür.Aynı örneklerdeki planktonik foraminiferalarda çalışılmış ve Üst Eosen’de Globigerinatheka semiinvoluta zonu, Globorotalia cerroazulensis cerroazulen sis zonu ile Alt Oligosen`de Cassigerella chipolensis/Pseudohastigcrina micra zonu tanımlanarak nannoplanktonlarla korelasyonu yapılmıştır.

Öz: Akhisar doğusunda yapılan çalışmada, alttan üste doğru Göcek, Yeniköy, Küçükderbent, Karaboldere ve Ahmetler Formasyonlarına bölünen, alüvyonal-gölsel karakterli Miyosen tortul istifinin kömür ve şeyi birimleri palinolojik yönden incelenmiştir. Bu çalışmada, Karaboldere Formasyonu Çıtak Üyesi, Ahmetler Formasyonu - Çakmaklık Üyesi ve Yeniköy Formasyonu kömür horizonundan dokuz stratigrafik kesit yapılmıştır. Toplanan 136 Örnekten6ö`ı sporomorfça zengin bulunmuştur. Ayırtlanan 22 cins ve 71 türden, 9 cins ve 9 tür sporlara ve 13 cins ve 62 tür pollenlere aittir. Oksijen ve ışıkça fakir, indirgen koşullarda fosil leşen sporomorfların varlığı, bir tatlı su ve bataklık ortamını yansıtır. Aynı zamanda, kömür birikiminin sporomorf içeriği nemli ve ılık iklim koşullarında büyüyen bir bitki topluluğunu belirtir.

Öz: Bu çalışma, Lepidocyclinidae (Foraminifera) familyasının bilinen en iri formu olan, Orta Amerika kökenli Lepidoeyclina gigas Cushmanm Türkiye`de sistematik tanımını, biyostratigrafik konumunu ve paleoekolojisini amaçlamaktadır. Muş-Bulanık (Mollababa köy.) Kadirli (Adana) ve Andırın (K. Maraş) yörelerinde bulunan bu türe ait örneklerin yaklaşık 5 cm çapında seleli iri kavkıları vardır. Kavkı yüzeyi beşgen şekilli lateral loca izleri ile kaplıdır. İlk loca mikrosferiktir. Neanik locaları hekzagonal-ark tipindedir, Aksiyal kesitte zayıf piliye oluşumları ve çok sıralı intizamsız lateral loca dizileri görülmektedir. Bu bölgelerde Alt Miyosen (Burdigaliyen) de L. (Eulepidina) bridge! Cole, L, (Msphrolepldina verbeeki (New-Holl), Miogypsinoides dehaarti Van der Vlerk, M, grandipustulus Cole gibi bentik foraminiferler ile birlikte bulunan, bu türün Orta Amerika`daki stratigrafik düzeyi Orta-Üst Oligosen, Somali (D,Afrika) de Üst Oligosen-Alt Miyosen`dir. L, gigas Cushman m bulunduğu çökel kayalarda bu formun yanında genellikle Miogypsinîdae, Lepidocyclinidae, Nummulitidae, Alveolinidae ve Peneroplidae gibi familyaların cins ve türleri ile Coelenterata (hermatip), Pelecypoda, Gastropoda, Ëchînode rmata ve kırmızı alglere ait formların oluşturduğu bentik organizma topluluğu görülmektedir, Bu fauna Coelenterata (hermatip) ve kırmızı alglere göre Burdigaliyen (Alt Miyosen) in tropîkal-subtropikal denizlerinin resif al ortamlarında yaşamlarım sürdürmüştür. 

Öz: İdeal formülü Ca4 Si3 O10 2Bfi olan Trabzonit, Varda yaylasının kuzey batısındaki (Ikizdere-Rize), skarnlar içerisinde bulunmaktadır. Bu skarnlar, Kretase yaşlı volkanik ve sedimanter kayaçların granitik intruzyonla pişmesi ile meydana gelmiştir. Trabzonit ile beraber bulunan mineraller; spurrit, rüştümit, perovskit, kalsit, vezuviyanit, tobermorit, granat, döfernit, killalait, hillebrandit ve molibdenittir: 0.1-02 mm büyüklüğündeki allotrİornorf-hipidyö morf kristaller beyaz, renksiz, camsı ve şeffaftır. Mineralin küçük olması yüzünden sertliği ölçülememiş tir. Elektron mikroprob ile tayin edilen kimyasal analizi; CaO 50,20, MgO 0.13, MnO 0.04, N% O 0J0, Al2 O3 0.05; SiO2 40.38, H3 O 7.00 (ağırlık kaybı ile),yekûn % 98,10 dur. Kristal sistemi ilksel monoklinik olup atomik strüktürü V2t ; P2x/m kristal simetri gurubuna girer. Kristal kafes birim uzunlukları a0 = 6.895(2), bô ==20.640(3), co = 6.920(2) A° ve 0 = 98%Z = 4 tür. Kristal kafes birim uzunlukları ile hesaplanan a0 : bo : co oranı 0.3341 : t : 0.3353 dur. Kuvvetli XRay diagram çizgileri (dAö CuKa radyasyon, I, hkl) : 5.71 (35) (021, 120), 3.442 (60) (060,002), 3,062 {100)(032,230), 2,912(30) (102,201), 2.851(50) (042,240), 2.635 (50) (052,250) ve 2.585 (90) (212,080) dır. Ölçülen yoğunluk 2.9, hesaplanan yoğunluk 3,08 g/cm3 dür. Optik özellikleri : 589 nm ışık için iki eksenli (+), 2V (ölç) = 55(±5°), 2V (hesap.) = 60°, a = L632 (=fc 0.002), Ş = L634 (± 0,002), Y =. 1.640 (±0.002), Dispersiyon kırmızı > mavi zayıf* Kristallografik ve optik yönlenme: XAc ca 8°, y = b, Z = a,Trabzonit yeni minerali Trabzon vilâyeti şeraüne adlandırılmıştır.

Öz: Güneybatıda Bolu`dan kuzeydoğuda Kastamonu`ya değin uzanan, Eosen ve Eosen sonrası yaşlı kayalarla doldurulmuş, KD-GB gidişli, ve yaklaşık huni biçimli saha Karabük-Safranbolu Tersiyer havzası olarak adlanmıştır. Havzanın kuzey ve güney kenarları, özellikle havzanın güneybatı kesiminde tektonik niteliklidir ve bu nedenle havzanın güneybatı kesimi çok daha dardır. Havzanın kuzeybatı kenarı bindirme fayı, devrik kıvrım ve açılı uyumsuzluk gibi değişik nitelikler sunar*Karabük dolayında, havza içinde yüzeyleyen kayalar Alt Lütesiyen yaşlı sığ denizel tortullar ve akarsu ortamında oluşmuş karasal tortullardır. Bunlar altı formasyon ve dört üyeye ayırtlamış ayrı ayrı adlanmış tır, Karabük-Safranbolu Tersiyer havzasının bugünkü biçimi Üst Lütesiyen sonunda oluşmuş olup, bir dağarası havza niteliğindedir ve Üst Pliyosen`den beri en az iki kez yükselmiştir.

Öz: Canik volkanitleri genellikle bazaltik yer yer ise andezitik türde kayaçlardan oluşmuştur. Bazaltik kısımları plajiyoklaz, piroksen ve olivin fenokristalleri ile plajiyoklaz, olivin, piroksen, opak mineral mikrolitleri ve volkanik camdan ibaret bir hamurdan; andezitik kısımları ise, küçük plajiyoklaz ve piroksen fenokristalleri ile plajiyoklaz, piroksen ve opak mineral mikrolitlerinden ibaret bir hamur maddesinden oluşmuştur. Bu volkanitlerin bazaltik kısımlarından alınan örnekler, toplam alkali silis içeriklerine göre subalkalen karakter; A12O3 ve normatif plajiyoklaz bileşimlerine göre toleyitik seri karakteri; Fx ve F2 majör element ayırtman fonksiyonlarına göre kirlenmiş (kontamine) magnatik bir karakter ve % değerlerine göre de sialik kökene işaret eden karmaşık bîr petrokimyasal özellik göstermektedir. Uyumsuz ve iz element kimyası ise (özellikle K, Ti, Rb, Sr, Zr, Y, Nb içerikleri ile Ti/Y, Zr/Y,Y/Nb ve K/Rb oran değerleri) volkanitlerin Kıtasal toleyitik bazaltlara benzerlik gösterdiğini ve kabuksal bulaşma ve magmatik ayrımlaşma süreçlerinden geçtiğini göstermektedir. Bu petrokimyasal veriler ışığında Canik volkanitlerinin sıkışma tektoniğinin etkisi altında kıtasal plaka içinde gelişen alt kabuk tabakalanması (Und erplating) olap ile ilişkili olduğu ve üst mantonun kısmi ergimesi sonucu oluşan pikritik ana magmanın bir dizi siller halinde kabuk-manto sınırının üst seviyelerine sokulum yaparak ayrımlaşması sonucu oluşan gabroyik bir magmadan kaynaklandıkları düşünülebilir.